Veel mensen hebben een romantisch beeld van de tropen. Er zijn veel mensen die dromen om later in het paradijs met pensioen te gaan. Ruisende kokospalmen langs een strand met een helder blauwe zee. Exotische visgerechten opgediend in een uit bamboe en palmbladeren opgetrokken restaurant met uitzicht op een ondergaande zon die langzaam in het water verdwijnt met alleen het geluid van een brekende golfslag.
Leuk voor een week of drie!
Maar helaas is de werkelijkheid anders!
De romantische tropen met haar hoge temperaturen en haast onafgebroken relatieve vochtigheid van 100% is een zeer ongezonde plaats voor ons westerlingen! Warmte en vocht? Voor wat is dat de ideale combinatie? Juist! Fungus, schimmel, zwemmerseczeem, paddestoelen, zwammen en huiduitslag!
Ik ben hier nu vier en een halve week in de tropen en mijn lichaam begint de eerste slag, maar niet de oorlog, te verliezen. Er verschijnen de eerste sporen van champignons tussen mijn tenen en mijn huid begint, ondanks het meerdere malen per dag baden, de eerste tekenen van de schimmels te vertonen. Rond de nagelriemen van mijn vingers dringen de minuscuul kleine draadjes onder de huid binnen. De huid begint te schilferen. Geen prettig gezicht. De nagels kort en de handen droog houden is de enige remedie. Achter mijn oren heeft een arm van mijn bril ook een perfecte voedingsbodem voor de schimmels gecreëerd. Het is nog niet pijnlijk maar voelt wel geïrriteerd aan.
Schimmels zijn hier in de tropen overal! De sporen zweven door de lucht. Ze ontspruiten op je latex schuim hoofdkussen en de katoenen lakens. Eten een dode boom op achter het huis. Vechten met de fruitvliegen om de kleine zoete bananen op tafel. Krioelen in de draadjes van je katoenen handdoek die op een hoopje in de hoek van de warme kamer ligt te gisten.
Je ruikt de schimmels en vergisting ook overal. Wanneer het een paar dagen zonnig en droog is valt het nog wel mee, maar zodra de regen het benodigde vocht voor de schimmels aanlevert ruik je het verval van de organische verbindingen. Ze zijn niet te stoppen!
Ze zijn zo verwoestend dat ze zelfs het plastic van mijn brillenkoker met succes hebben aangevallen. De plastic brillenkoker is nu een zwarte kleverige opbergdoos geworden. De natuur zal altijd overwinnen, wat er ook gebeurd.
Mijn huid wordt gevoelig en de eerste uitslag, die zachtjes jeukt, afgewisseld met puistjes verschijnt op mijn op mijn ruggengraat tussen de schouders. De plaats die onafgebroken nat is van het zweet. Dat transpireren in de tropen maakt het voor ons westerlingen zo moeilijk. Aziaten hebben na tienduizenden jaren van evolutie veel minder lichaamshaar, en daarmee minder zweetklieren, dan wij westerlingen. Dat maakt hen beter geschikt voor deze omstandigheden maar ons gevoeliger voor alle problemen die met de huid te maken hebben.
Denk eens aan de klassiekers van de Nederlandse literatuur die zich in het voormalig Nederlands Indië afspelen? De ervaringen van de kolonialen in de tropen. “De stille kracht” en “Max Havelaar” vermeldden de moordende hitte, de drukkende luchtvochtigheid en de geur van verval. De randen schimmel veroorzaakt door het opspattende water aan het einde van de regentijd. En de altijd aanwezige ventilatoren aan de hoge plafonds die nooit ophouden met draaien.
In je liezen, die je zeer moeilijk droog kan houden, begint ook wat te groeien. En wat daar groeit is niet zo mooi! Het begint met een onweerstaanbare jeuk die schreeuwt om weggekrabd te worden. Toegeven aan die jeuk maakt het alleen maar erger! De kleine beschadigingen in je beschermende epidermis (de opperhuid) zijn als een openstaande deur voor deze schimmels De schimmels die zich meteen tegoed doen aan je lichaamsvloeistoffen en zich in de warme vochtige omgeving beginnen te vermenigvuldigen.
Ze zijn niet alleen! Niet erg veel later komen de eerste bacteriën op bezoek en die genieten ook van je lichaamsvloeistoffen en van de afvalstoffen die de schimmels achterlaten, en andersom. Een symbiose van verrotting en verval bedacht in de hel. Het beginstadium van doorlopen, zoals met dat in Nederland noemt, is daar. Tientallen crèmes en poeders staan in de drogisterijen in de tropen opgesteld en om eerlijk te zijn heb ik er tijdens mijn reizen maar weinig kunnen ontdekken die helpen.
Een andere pest is de altijd en overal aanwezige insecten! Ze variëren in grootte van een kinderhand tot een muggenstrontje. Ze zijn overal! In het begin zijn ze nog te ontkennen maar nooit te ontwijken, maar na een paar weken gaat je geoefend oog er op letten. Je kijkt om je heen en ze zijn overal. De kleinste zijn minuscuul kleine stipjes die op de witte rand van mijn Kobo ereader nestelen. Wanneer ik goed kijk zie ik ze als kleine stofdeeltjes bewegen. Zijn het mieren, mijten of kevers? Ik weet het niet.
Vooral de mieren weten je altijd te vinden. Elke kruimel voedsel die naast je bord of op de grond valt wordt door het georganiseerde leger van werkmieren afgevoerd naar het nest waar elke seconde van de dag tientallen van die irritante rotzakken worden geboren. Op elk willekeurig moment van de dag zitten er tientallen op je huid en ze bijten ook nog soms. En dat gefriemel jeukt. Als een schurftige straathond ga je onbewust dwangmatig krabben. Dat krabben laat kleine wondjes achter op je vochtige huid. En die kleine wondjes gaan ontsteken. Na vier en een halve week zit mijn lichaam van mijn enkels tot mijn hoofdhuid onder de kleine pijnlijke zweren. En er is geen enkele andere manier om er vanaf te komen dan veel wassen en drooghouden.
Ook de verandering in het dagelijkse menu kan ik goed merken. Ik ben vijf kilo afgevallen. Door de warmte ga je minder eten omdat je lichaam de kachel niet meer aan hoeft te houden. Je lichaam wordt op temperatuur gehouden door de hoge tropische temperaturen. De olie, knoflook, uien, kruiden en specerijen die worden gebruikt voor het bakken en koken zweet je ook voor een zeer klein gedeelte weer uit. Je ruikt na een paar weken anders, in het begin ruik je zoet en dan gaat het langzaam over naar een zurige lucht als ranzige roomboter. Die geur schijnt dan weer goed tegen de muggen te zijn.
Het is ook niet dat ik meteen naar een kroket of een frikadel verlang maar de Filippijnse keuken is niet een van de mooiste ter wereld. Als fanatiek reiziger zijn de lunch en diner bijna in elk land een hoogtepunt. Niet hier. De keuken is na vijftig jaar Amerikaanse overheersing gefundeerd op fastfood. Niet dat ik daar weer vies van ben maar de kwaliteit, omdat de prijs zo laag mogelijk moet worden gehouden, is zo laag dat het een industrie op zichzelf is geworden.
De oneindige lijn van maaltijden met rijst gaat sneller vervelen dan je denkt. De porties op je bord worden met elke maaltijd kleiner omdat de rijst je steeds meer tegen gaat staan. Nu liggen er nog maar twee volle eetlepels in mijn rijstkom waarvan ik mezelf moet dwingen de laatstee hap door te slikken. Dan ben je op het punt aanbeland dat je de hele dag met hongergevoel rond loopt. Je ontlasting is bij gebrek aan vezels, ik hoef nog maar een keer in de drie dagen, zo dun als water. Nee, de tropen zijn niet zo romantisch als ze lijken.
Ik hoop niet dat ik jullie heb bang gemaakt want het is nog steeds leuk om naar de tropen op vakantie te gaan. Er permanent wonen is een heel andere zaak.
Daarom heb ik mijn oog laten vallen op Zuid-Korea om met pensioen te gaan. Een mooi land met een mooi klimaat, sneeuw in de winter en 35 graden in de zomer. Een goede keuken, veel cultuur, vriendelijke mensen en veilig. De tijd zal het leren.
Mieren verjagen op de Filippijnse manier, met petroleum en vuur
