Ik had het gisteren voor de film en het bier plechtig beloofd. Ik zou bij het eerste daglicht meegaan naar het strand om de sardines, “lauw lauw” in het Bicol dialect, te bekijken. Onwennig en met een honger als een paard, bier maakt me nu eenmaal hongerig, volg ik mamsi en JJ naar het strand.
Onderweg herken ik gebouwen, als ik ze zo mag òf kan kwalificeren weet ik niet, van de eerste keer dat ik San Antonio bezocht. Het meest vreemde is wel de schitterende kerk van de “Iglesia ni Cristo”. Een katholieke kerk? Maar of die ook van de rooms-katholieke kerk is weet ik niet. Je ziet ze overal in de Filippijnen dus ik kan niet geloven dat het protestanten zijn in het woord zoals wij ze kennen. Misschien katholieke protestanten?
Het huis van de burgemeester, inclusief ereboog met een smeedijzeren poort, staat er ook nog sneeuwwit te glinsteren in de opkomende zon. Een teken van macht dat respect afdwingt bij de domme arme onderdanen van de burgemeester. De lagere school die er tegenover ligt is het tegenovergestelde! Een armoedig gebouw, met een lekkend stalen golfplaten dak, dat lijkt op het punt te staan om in te storten. Een grotere tegenstelling is er niet denkbaar. Waar zou het geld voor het onderhoud van de school toch zijn gebleven?
We zigzaggen met z’n drieën over een zandpad tussen stenen- en bamboehuizen door totdat we op het brede sterk vervuilde zwarte strand staan. Het lijkt eb en er is haast geen golfslag. Je hoort de zee zachtjes ruisen. In de verte zie ik wat eilanden liggen. Die heb ik enkele jaren geleden toen ik hier voor het eerst, samen met Henk de Vries, was niet gezien. Er trok toen een tyfoon over het schiereiland! En dat was een zeer vreemde ervaring. Op dit weblog staan de ervaringen beschreven.
Waar kan die berg afval toch vandaan zijn gekomen? Vanzelfsprekend aangevoerd door de wind, de getijden en de stromingen in de zee. Maar ik bedoel, iemand moet dat huishoudelijk afval toch in het water hebben gegooid. Dat zijn zeker niet de armen der aarde, die vaak met de vinger als hoofdschuldigen worden aangewezen, maar hoogstwaarschijnlijk de rijken en beter ontwikkelden. Zij die het beter zouden moeten weten maar in plaats van het verminderen van het afval steevast bezig zijn met het beter scheiden en recyclen van het onnodige en overbodige afval. Alles in de naam van arbeidsplaatsen voor de gewone man en winst voor het grootkapitaal.
Een eerste man uit het dorp die me herkent groet me vriendelijk terwijl hij met een grote mand visjes in zijn armen voorbij loopt. Het is de stukadoor die de betonnen vloer in mamsi homestay heeft afgewerkt. Een stukje verder wordt ik opnieuw gegroet door een drager. Ook deze herken ik als een van de jongens die het klapzand voor onder de betonnen vloer bij mamsi naar binnen heeft gedragen. Voor een paar peso per mand dragen ze de kleine waardevolle visjes door het mulle zwarte zand naar het geïmproviseerde weegstation. Deze bedragen voor de vis zijn het verse geld in de micro economie van San Antonio.
Zoals ik al eerder schreef, hier vangen de vroegste vogels de dikste wormen. Iedere beschikbare hand in het dorp is op het strand aanwezig en hoopt op een kans om de vissen van de kleine vissersboten naar de weegschalen te mogen dragen. Of gratis een tas vol van de zeer smakelijke visjes mee naar huis te kunnen nemen.
Eenmaal gewogen gaan de vissen in piepschuim koelboxen, 35 kilogram per koelbox, waar ze worden overgoten met een volle schep geschilferd ijs. Deksels er op en dicht gebonden. Dan dragen ze de koelboxen naar de gereedstaande vrachtauto’s die ze naar de fabriek in Manila brengen. Sardines in tomatensaus wordt het eindresultaat.
Sardines in tomatensaus die veel dorpelingen waarschijnlijk nooit zullen eten omdat ze domweg te duur zijn voor deze arme mensen. Zij zullen het later vandaag met een bord witte rijst en een pannetje sardines in kokosmelk moeten doen.
