San Antonio (bij Mamsi), vrijdag 14 oktober 2022
We zijn alweer ruim een week in de Filipijnen en de anonieme dagen rijgen zich nu aan elkaar als kralen aan een halssnoer. De dagelijkse routines zijn op hun plaats gevallen. Niet dat elke dag een duplicaat van de vorige dag is maar er zit in ieder geval wel enige lijn in. Ik slaap als een roosje, dat is in Nederland wel eens anders geweest. Elke ochtend wordt ik rond half zes wakker, uitgerust, wanneer de zon opkomt. De hanen in de buurt te wekken ons. Gevolgd door het blaffen van een tiental honden. Zij blaffen letterlijk van de honger! Dierenliefde gaat hier in een opkomende economie niet zo heel ver.
Mijn eerste gedachten in de ochtend dwalen als slingerende slierten rook door een windstil bos. Onnavolgbaar in de patronen, soms lossen ze in het niets op.
’We moeten door!’ Klinkt het in mijn hoofd, we hebben gewoon geen keuze.
De muziek op de vroege ochtend verplaatst me in de TARDIS naar een andere wereld in de tijd-plaats spiraal. Terug naar mijn jeugd inclusief de herinneringen. Mijn liefdes en mijn vluchtige ontmoetingen. Mijn tegenslagen en mijn mooie warme jeugd. Ik heb nog steeds hele warme herinneringen aan mijn jeugd bij mijn grootvader en grootmoeder.
Een probleem in deze uithoek van de Filipijnen is dat de klok niet voor iedereen in ons huisje in hetzelfde tempo tikt. De ene middag moet ik om half vijf mijn avondeten naar binnen werken en de volgend dag om half zeven. Mijn diabetes en mijn spijsvertering hebben daar problemen mee. Maar een van de oudste wetten van de reiziger geld nog steeds: “Je moet eten wanneer het voor je staat! Je weet nooit wanneer je weer te eten krijgt.”
En een flesje cola per dag houd je darmen in een prima conditie.
‘One Coke a day keeps the shits away!’
Een paar dagen geleden moesten we weer eens gaan winkelen, boodschappen doen, dat doen we twee keer in de week. Het brood is op en dan moeten we gewoon op pad gaan. Rijst voor het ontbijt is een persoonlijke keuze maar ik sla over wanneer het kan. Een planning voor het menu maken is ook haast onmogelijk omdat het bij het ontbijt afgesproken avondeten gedurende de dag nog wel een paar keer kan veranderen. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen maar met als nare bijzaak dat ik nog wel eens een maaltijd oversla of gewoon wat anders eet.
Over het ontbijt gesproken! Gebakken eieren met Hollandse belegen kaas op bruin brood. Enkele rood geverfde knakworsten erbij en je zit vol. Dat was enkele jaren geleden toch wel heel anders!Mamsi komt onverrichter zake terug van de taxi-halte omdat er geen tricycle meer in het vissersdorp beschikbaar is. We moeten dus met z’n tweeën achterop een 175cc Kawasaki motor. Het is passen en meten op de buddyseat maar we komen veilig op de plaats van bestemming. Deze keer doen we boodschappen in Donsol. Een ander vissersdorp, een stukje noordelijker, dat enige internationale bekendheid heeft verworven door het observeren van walvishaaien. De grootste (kraakbeen)vis op aarde. Er zijn er ook niet zoveel meer over en dat trekt dan weer meer rijkere toeristen die het natuurlijk leefgebied van de walvishaai verstoren. Donsol heeft resorts en bungalowparken voor de verdwaalde toeristen op zoek naar een walvishaai. Het is nog niet de totale verandering waar ze hier op hopen maar het is in ieder geval het begin van de verandering.
Donsol geeft de bezoekers ook een heel ander beeld van de Filipijnen dan Pilar. Het is er schoner, de infrastructuur is er beter en de LCC-Expressmart ziet er ook van buiten en van binnen een stuk beter uit. Je kan meteen zien dat er hier meer geld in de lokale economie omgaat dan in het relatief armoedige Pilar. Mijn jacht op coke zero gaat gelukkig goed, ze hebben zes blikjes op voorraad en daar kan ik weer een paar dagen mee vooruit.
De diepvrieskip is ontdooit en gewogen, maar varkensvlees blijkt ook hier uit de koeling verdwenen. De prijs voor varkensvlees is het afgelopen jaar door het dak gegaan en de meeste bewoners kunnen het gewoonweg niet meer betalen en kiezen voor alternatieve eiwitten.
De regering heeft in de Filipijnen geen geld voor een sigaar uit eigen doos! Ik bedoel dus compensatie voor de gestegen kosten voor het levensonderhoud. Hier is iedereen op zichzelf aangewezen om de financiële problemen op te lossen. Voor de groente en eieren gaan we de hoek om naar de “natte-markt”. Mamsi kent ook hier verschillende verkopers die eerlijke prijzen vragen en verse groenten en eieren verkopen. Ik ben blij met een pond sperziebonen voor negentig eurocent! Mijn meest favoriete groente in de Filipijnen.
Terug bij de motor zien de chauffeur en ik tegelijk het probleem. Ik had het probleem thuis al gezien. Het is onmogelijk om met drie personen en een volle tas boodschappen op de motor naar huis te rijden. Op de heenweg had ik al bedacht om van Donsol te voet naar Sapa terug te gaan. Mamsi wil er niets van weten, maar in de chauffeur van de motor heb ik een bondgenoot. Ik neem zwaaiend afscheid van het duo met de volle boodschappentas en begin aan de wandeling terug. Ongeveer zes kilometer dus over anderhalf uur ben ik weer thuis. Mijn snelheid van het wandelen ligt hier in de tropen wel wat lager. De hoeveelheid zweet op mijn rug dan weer wat hoger.
De eerste driehonderd meter van de wandeling krijg ik verschillende aanbiedingen van motortaxi’s variërend van redelijk tot vermeende oplichting.
Ik lach ze vriendelijk toe met de mededeling: ‘I walk to SAPA, exercise!’
Ik laat ze verbaasd en teleurgesteld achter. Zoals jullie ongetwijfeld al weten, ik hou van wandelen. Gewoon over de minder belopen paden. Paden waar geen, tot weinig, toeristen komen. Zo zie je ook nog eens wat en heb je bijzondere, en interessante ontmoetingen.
Ik passeer een van de lokale begraafplaatsen in Donsol en kijk mijn ogen uit. De Filipijnen is met haar 115 miljoen inwoners, na Brazilië en Mexico, het derde grootste Rooms-Katholieke land op aarde. De Filipijnen is het enige katholieke land in Zuidoost-Azië. Hoe dat zo is gekomen is geschiedenis en gaat terug naar de koloniale strijd tussen de Spaanse en Portugese koningshuizen. De paus kwam er zelfs aan te pas om te bemiddelen. Daarom is Brazilië ook het enige land in Zuid- en Midden-Amerika waar Portugees wordt gesproken. Beiden zijn ze rooms-katholiek maar in de Filipijnen wel met een bevolking die overloopt van het Polynesische bloed. Net zoals aan de zuidkust van Taiwan. Dat ook bij de Filipijnse archipel had kunnen behoren.
De wederopstanding wordt ook hier verwacht. Ik heb er weinig gevoel bij, maar ik vraag me wel af hoe de onderste uit zijn/haar betonnen sarcofaag naar boven moet komen. Er worden ook complete huizen gebouwd om de doden te laten wonen. In Manilla gaat het nog een stap verder. Daar zijn graven die honderd keer mooier zijn dan de woningen van de levenden. Geld telt ook na de dood!Mijn gedachten gaan meer dan tien jaar terug naar India en Nepal. Het Hindoeïsme, en het Boeddhisme, geven me een warmer gevoel. Ons lichaam is niets meer dan een verpakking voor de geest. En wanneer die geest is overgegaan in een ander lichaam/verpakking dan is het achtergebleven lichaam niets meer dan afval. Voedsel voor andere levensvormen. Er gaat in het universum niets verloren! Voor een moment zie ik de lijkverbrandingen op de oever van een rivier in Nepal weer voor me. Wat een mooie opruiming, en de wachtende vissen in het water vinden het ook heerlijk. Het mag duidelijk zijn waarom ik niet beschik over een begrafenisverzekering? De dood is onvermijdelijk en ik wordt niet ver van waar ik mijn laatste adem uit blaas gecremeerd. Al dan niet gefinancierd!
‘We are stardust, We are golden, And we've got to get ourselves, Back to the garden’ (Woodstock - Joni Mitchell), wij zijn allemaal kinderen van het universum.
Of we alleen zijn in het universum? Ik denk het niet. Of we ooit contact zullen maken met andere levensvormen? Ik denk het niet. Je moet je als mensheid toch kapot schamen voor wat er elke dag over het Rokin wandelt en wat er elke dag in de krant staat!
De atomen waar onze lichamen uit zijn opgebouwd zijn miljarden jaren geleden ergens in het universum ontstaan. Elektronen, Protonen en Neuronen, samengeperst tot atomen. Maak je maar druk over CO2 en Stikstof? Aarde is de enige plaats, met Nederland als het centrum, in het universum waar het probleem bestaat. Er zijn mensen die hier heel veel (fictief) geld aan gaan verdienen, lachen man!
Arm en rijk wonen in de Filipijnen naast elkaar, zoals overal op deze wereld.
Waar komt die Westerse drang tot het nivelleren toch vandaan?
Is er niemand die zich realiseert dat armoede of rijkdom ook een persoonlijke keuze kan zijn?
Waarom begrijpt de overheid niet dat er mensen zijn die er bewust voor kiezen om een dakloos en zwervend bestaan te leiden?
Waarom zijn campers zo populair?
Waarom moeten wij van de overheid op een vaste plaats wonen terwijl we van oorsprong een zwervende diersoort zijn?
Oerinstincten kun je niet onderdrukken!
Hoewel er socialistische en dromerige lichtpuntjes in onze wereld leven die denken dat we de leeuwen met de juiste therapie samen met schapen en geiten gras kunnen laten eten!
Toch is afgunst niet altijd vanzelfsprekend. Ik denk dat afgunst in de ontwikkelde samenleving meer voorkomt. Het is voor veel mensen onlogisch dat personen die het zelf moeilijk hebben zich nog om anderen bekommeren. Toch is dit de werkelijkheid! Hier hebben heel veel mensen weinig bezit en dat weinige wordt niet verspild maar gedeeld. In Nederland is dat wel anders, er wordt veel verspild en weinig gedeeld. Hoe kun je het vernietigen van groenten en fruit, het zogenaamde doordraaien op de veilingen, rechtvaardigen? Er liggen dode buren maanden in hun woning zonder dat het ook maar iemand in de omgeving opvalt. Rijkdom is subjectief en geluk is niet meetbaar.
Op ongeveer de helft van mijn wandeling wordt het tijd om wat te drinken. Het is al aardig warm en ik krijg dorst. Voor een klein winkeltje, wat eigenlijk niet eens zo genoemd mag worden, zit een oude man aan een motor te prutsen. Gezien de geringe hoeveelheid en de toestand van het gereedschap mag je het geen sleutelen noemen. Hij schreeuwt enkele zinnen in een vreemde taal, het zal wel Bicol zijn, en een klein vrouwenhoofd verschijnt achter de dunne tralies.
‘Een flesje koud drinkwater alstublieft?’
Ze buigt naar de koelkast en haalt een klein flesje drinkwater tevoorschijn: ‘Dertig Peso!’
Dertig Peso, € 0,50, voor een klein flesje drinkwater? Heb ik wat gemist? Ik haal alleen mijn muntgeld uit mijn broekzak en begin in mijn hand en buiten haar blikveld demonstratief de glimmende muntjes te tellen. Ik neem mijn tijd en voel dat ze ongeduldig wordt en zich steeds ongemakkelijker gaat voelen. Ik bedank haar voor haar tijd en inspanning met de mededeling dat ik niet genoeg geld bij me heb.
De oude man naast de motor heeft zijn ogen geen moment van me afgewend. Nog voordat ik een stap achteruit heb kunnen zetten verdwijnt het flesje water weer in de koelkast en komt er een ander flesje, van hetzelfde merk, dezelfde inhoud en even koud drinkwater in de opening tussen de tralies tevoorschijn!
‘Twaalf Peso’, fluistert ze, alsof de oude man het niet mag horen.
De oude man kijkt nog steeds naar het tafereel en ik demonstratief tel twaalf muntjes van een Peso af en bedank de vrouw.
Mijn: ‘God bless you!’ moet haar vanbinnen pijn hebben gedaan. Een zonde, en dat is niet zo mooi. Dat moet komende zondag worden opgebiecht. Het is ook een voorbeeld hoe de ontwikkelde wereld langzaam doorsijpelt in deze wereld! Het systeem van dubbele prijzen zie je steeds vaker in Zuidoost-Azië. En onze leiders denken dat ze de mensheid helpen met het opdringen van hun democratische utopie! Er is geen enkel land in de wereld waar de door de Westerse wereld opgedrongen democratie een succes is geworden. Misschien is de democratie helemaal niet zo’n goed idee? Ik hou er in ieder geval niet van.
De laatste kilometers van mijn wandeling zijn op bekend terrein en ik moet haast iedereen die ik passeer begroeten met het ondertussen zeer bekende ‘Good Morning’.
De lange wandeling aan het einde van de ochtend was voldoende voor vandaag. Ik laat de late middagwandeling maar voor wat ze is. Lekker luieren en lezen op de veranda. Jazz radio van “Nick the Nightfly” op de achtergrond totdat het “Beer ‘O’Clock” is.
Drie grote literflessen “San Miguel Pale Pilsen” gaan mijn lichaamsvloeistoffen aanvullen die ik vandaag heb uitgezweet. Het bier koud houden bij temperaturen van meer dan dertig graden Celsius is een hele uitdaging. Vandaag heb ik besloten om te gaan experimenteren met een emmer vol met ijs. De koelkast in het huis ligt nog vol met de meegebrachte chocolade en kaas. Daarom is er maar weinig plaats voor die grote flessen bier. Het begin is veelbelovend. Het bier blijft goed koud maar het ijs smelt ook sneller dan ik had verwacht. Om zeven uur haal ik snel nog wat zakjes ijs bij Magna.
Het avondeten is een klassieker voor ons “Mungo”, genoemd naar de kleine groene boontjes die de basis vormen voor deze hartige soep die op rijst wordt gegeten. Jullie kennen die groene velletjes wel die je soms in de taugé vind? Nou, die taugé zijn gekiemde mungbonen. Het smaakt me uitstekend, en dat is niet elke avond het geval.Terwijl de twee meiden binnen op het grote scherm een actiefilm kijken geniet ik op de veranda van mijn biertje en een paar afleveringen van oude Amerikaanse comedy's.
Ik besluit, tegen beter weten in, ook nog maar een fles “Red Horse Beer” (6,9%) te drinken. Na de eerste slok “Red Horse” glijden er gelukzalige gedachten door mijn hoofd. Ik moet me niet zoveel zorgen maken. Ik moet meer met de stroom mee gaan! Het gaat dit jaar gewoon helemaal weer goed komen.
