Citadelle de Montmédy (net voor de brug), donderdag 22 augustus 2019Wat was het weer donker en rustig afgelopen nacht! Gewoon op een parkeerplaats aan de rand van een dorp kun je dus heerlijk rustig slapen. We hebben voldoende broodjes om zelf af te bakken aan boord dus kunnen we aan het begin van deze dag rustig aan doen. Ik hoef niet op zoek naar een bakker en ik vraag me ook af of die er wel is in dit slaperige dorpje.
Na het ontbijt vindt ik in het route boekje de volgende plaats om te bezichtigen al op ongeveer negen kilometer. Dat is zelfs met een slakkengangetje van 60 Km/u maar een heel klein stukje. Ook de koelkast is prima gevuld dus een bezoek aan de supermarkt is voor vandaag ook niet nodig.
Tijdens de korte rit zien we vanuit het dal in de verte het vestingwerk op de top van een strategische heuvel opdoemen. Het is van deze afstand al heel indrukwekkend. Tijdens de rit omhoog maak ik een fout en rij de parkeerplaats voor campers voorbij. De camper is namelijk iets te hoog om op de parkeerplaats in de vesting te komen. Een van de bouwvakkers, die de brug restaureren, springt op de weg en zwaait breeduit met zijn armen. Het kwaad is al geschied en met zweet in mijn handpalmen en op mijn voorhoofd moet ik de camper rustig achteruit van de steile helling naar de parkeerplaats laten lopen. Een samenspel van twee voeten, twee pedalen, twee armen en twee ogen! Rust is een prima raadgever en wanneer we na een minuut of vijf veilig op de vlakke parkeerplaats voor de campers staan is er blijdschap alom.
We moeten een stukje bergop wandelen als gevolg van mijn parkeermanoeuvre voor de “Citadel van Montmédy” te komen. Het heeft wel als voordeel dat we een beeld krijgen van de toegang zoals de aanvallers die eeuwen geleden ook hebben ervaren. De ophaalbruggen en eerste verdedigingsring zijn zeer indrukwekkend en ik verwacht dat er heel wat krijgsheren van hun idee om deze ommuurde stad te veroveren zijn afgestapt bij het zien van de meer dan twintig meter hoge muren.
Eenmaal voorbij de ophaalbrug lopen we door een lange smalle gang de vesting binnen. Dikke deuren en hekwerken sluiten de gang op verschillende plaatsen af. Overal loert gevaar wanneer je als soldaat eenmaal hier bent aangekomen en verder wil. Hoeveel bloed zal hier de afgelopen eeuwen over de kasseien hebben gestroomd? Voor ons maakt het weinig uit want wij komen in vrede!
De bebouwing lijkt opgeslagen als in een tijdcapsule. Ik kan me voorstellen dat er hier regelmatig scenes voor TV en film worden opgenomen. Vooral de gevel van het oude hotel en aangrenzend café zijn indrukwekkend. Het is alleen maar te hopen dat er ooit voldoende financiële middelen beschikbaar komen om alles tot in de puntjes te restaureren en te renoveren. Lyka neemt plaats in zo’n typisch Frans platteland tafereel.
Vanaf de kassa wordt je eerst een museum, en eigenlijk zijn het er twee, ingeleid. In het “Musée Jules Bastien-Lepage” vinden we schilderijen van de in de buurt geboren kunstenaar (1848-1984). Hij is niet erg oud geworden, een slachtoffer van kanker, maar in die korte tijd werd hij wel de beste portretschilder van Parijs.
Op de twee verdieping bevindt zich het “Vestingmuseum” en hoe kan dat ook anders in een vestingstad. Met behulp van maquettes word de evolutie van de vestingwerken uitgelegd. Interessant maar voor ons ook niet onbekend. Verschillende wapens vanaf de Romeinse tijd staan in een van de vele vitrinekasten.
Dan is het eindelijk tijd om naar buiten te gaan. Het is heerlijk weer om een rondje over de vestingwerken te wandelen. Eenmaal buiten zie je pas hoe indrukwekkend het bouwwerk op de top van de strategische heuvel is. Langs de toegangsweg staat iemand te wachten! Allemaal met de hand en zonder zware machine aangelegd, onvoorstelbaar hoeveel mensen hier tegelijkertijd tijdens de bouw zij aan zij moeten hebben gewerkt!
Zeker in Frankrijk was God de leider en beschermer. Het religieuze aspect is dan ook duidelijk aanwezig op en in de citadel. Geloof en bijgeloof boden hand in hand een extra bescherming en veiligheid.
We lopen over, onder en door de verschillende delen van de citadel. We zien de menselijke kant van het leven in een strategisch belangrijk punt. Het hospitaal en de barakken voor de officieren. Naar de onderste foto kunt u raden wat er hier gebeurde.
Dan moeten we een flink eind afdalen door een donkere smalle gang met veel trappen. Gelukkig is overal LED-verlichting aangelegd. Eerst passeren we nog de bakkerijen en dan staan we plotseling weer in het felle zonlicht. Ik neem even de tijd om wat te drinken en mijn ogen te laten wennen. Ik denk na over de tijd dat de in zware maliënkolders geklede soldaten met fakkels door de smalle gangen naar beneden renden om de citadel tegen de aanvallers te verdedigen. Geen wonder dat de meeste mensen niet ouder dan vijftig jaar oud werden.
Wij vervolgen onze weg door de slotgracht waar volgens de brochure, in het Nederlands, groente werd verbouwd en varkens en andere dieren voor de slacht en voedselvoorziening werden gehouden. Koeien, kippen, varkens en geiten liepen hier door elkaar. Vetgemest op de voedselresten en de uitwerpselen van de bewoners van de citadel.
De “Église Saint-Martin”, het religieuze middelpunt van de citadel, hebben we tot het laatst bewaard. Een aangename koelte omringt ons en de stilte overvalt ons. Een kerk is altijd een oase van rust, koelte en weinig licht. Een moment van bezinning. Tijd om een kaarsje te branden voor diegene die ons in het verleden zijn ontvallen.
Dat kaarsje branden is in deze kerk niet voorhanden! We kijken elkaar vol ongeloof aan. Het kaarsje branden is zeker de grootste inkomst van een parochie voor het onderhoud van de oude kerk. We zoeken in alle gaten en een offerblok of een kaarsenstandaard met waxinelichtjes is nergens te bekennen.
Religieuze kunst komt in vele smaken en soorten, zo ook in deze op zicht niet zo speciale kerk. Dat het allemaal oud is is wel duidelijk en ook dat er een nijpend tekort is aan financiële middelen om alles goed te onderhouden. Er worden miljarden verspild aan het milieu en klimaat terwijl onze cultuur, kunst en architectuur steeds verder in verval raken.
Voor het oude gemeentehuis nemen we afscheid van de citadel en gaan terug naar de camper voor onze lunch. Het is eigenlijk best nog wel vroeg! Zelfs na de uitgebreide en rustige lunch. We staan op een schitterend plaatsje en het is er ook nog heerlijk rustig. We nemen het ervan maar de onrust laat niet lang op zich wachten! Ik heb al langere tijd die onrust over me. Die onrust komt en gaat en is nog het beste af te meten aan de hoeveel boeken die ik lees. Lezen = Rust, in mijn belevingswereld.
Ik neem het boekje te hand en vind een bestemming voor de middag. De “Basiliek Notre-Dame te Avioth” ligt ook maar enkele kilometers ten noorden van de citadel dus gaan we vanmiddag nog even op bezoek. De basiliek is op zich al een mysterie omdat de plaats, Avioth, zo’n enorme basiliek niet rechtvaardigt. De basiliek wordt daarom ook wel eens "De kathedraal van de velden” genoemd.
Zodra we op de zeer schuin aangelegde parkeerplaats naast de basiliek arriveren moet ik wel even knipperen met mijn ogen. De twee restaurants met terrassen die een uitzicht op de basiliek geven zitten helemaal vol. Met moeite vindt ik een plaatsje waar ik het vertrouw om de camper te parkeren met enige zekerheid dat we straks ook weer weg kunnen komen.
Eenmaal gepakt en gezakt voor de bezichtiging stappen we op de basiliek af. Indrukwekkend, in een woord, indrukwekkend! De details van dit oude godshuis zijn nog indrukwekkender! Maar er vecht ook een tegenstelling in mijn hoofd. Vanzelfsprekend ben ik een groot voorstander van het onderhoud en restauratie van deze eeuwenoude gebouwen. Maar hier, en soms ook op een andere plaats, geniet ik van het verval van de basiliek. Hoofdloze beelden voegen een extra dimensie toe aan de bezichtiging en benadrukken de leeftijd van het gebouw. Ik voel de twijfel in mijzelf sterker worden, de tegengestelde gedachte vreet aan me. Ik kan geen uniforme mening vormen die ik op alle monumentale gebouwen kan toepassen. Ik leun met heel mijn negentig kilo tegen de zware eiken deur. Het zachte verwachte piepen van de oude scharnieren blijft uit. Koelte en duisternis komen ons tegemoet.
Het interieur is een mix van vele religieuze zaken. Volgens mij kijken we vandaag voor de tweede keer naar een beeld van “Jeanne d’Arc” bijgenaamd “de Maagd van Orléans”. Daar moet ik me vanavond maar eens in verdiepen! Voor de rest is het kunstzinnige aanbod. wat karig voor een basiliek van deze afmetingen! Een oude sarcofaag en een zeer mooi gebrandschilderd raam steken er met kop en schouder boven uit!
We lopen nog een rondje om de kerk, met de klok mee wegens het bijgeloof, om te zien of daar wat opvalt. En inderdaad, teksten, en misschien wel eeuwenoude graffiti, sieren aan de zijkant de gevel.
Terug op de parkeerplaats bij de citadel ga ik maar eens op onderzoek uit op het internet en het beeld dat we vandaag twee keer zagen is dus hoogstwaarschijnlijk “Jeanne d’Arc” die hier in de buurt werd geboren. Ook lees ik over de “zwarte madonna van Avioth”, nou, die hebben wij dus niet opgemerkt en dus ook niet gezien. Misschien wat voor de volgende keer. Het gehucht Avioth is een populaire overnachtingsplaats voor de pelgrims op weg naar Santiago de Compostell, zo leer je ook nog eens wat wanneer je onderweg bent.
Buiten is het een komen en gaan van campers. Ze stoppen, parkeren, de chauffeur loopt een rondje om de camper om vervolgens weer in te stappen en de heuvel af te rijden. Het gebeurt zo vaak dat ik zelf twijfels krijg om hier te overnachten! Het verkeersbord dat hier tegenover de parkeerplaats staat geeft duidelijk aan dat hier maximaal drie campers mogen en kunnen overnachten.
Het waren weer heel veel foto’s vandaag! En het verwerken van die foto’s vergt nu eenmaal veel tijd. Ik heb veel verschillende manieren om te verwerken geprobeerd maar het is en blijft monnikenwerk. Elke foto die je namelijk per ongeluk verwijderd komt nooit meer terug en is voorgoed verloren. Er is dus een grote voorzichtigheid geboden.
Boontjes met speklappen en ovenaardappelen, ik kan trots zijn over de maaltijd die ik met twee kleine gaspitten in de camper op tafel zet. Het smaakt net zo goed als het er uit ziet! Ondertussen ben ik zo moe dat ik zelfs vergeet een plaatje te schieten van ons plaatsje voor de nacht. Na een korte aflevering van een TV-serie kruipen we al vroeg onder de wol. Het is buiten muisstil en we hebben besloten dat we morgen richting Nederland gaan.
