Filippijnen: De eerste tyfoon van ons seizoen

San Antonio (bij Mamsi), zaterdag 29 oktober 2022

We zijn alweer ruim over de helft van ons verblijf in de provincie en ik begin er zo langzamerhand naar uit te kijken om terug te keren naar de bewoonde wereld.

Na enkele dagen met hevige regenbuien zingen de kikkers elke avond in de plassen en poelen van provinciaal Bicol. Het concert van de kikkers noemen ze het hier. De uitbundige lokale natuur laat zich horen en zien.
Ik kijk elke avond naar een of twee afleveringen van “A Handmaid’s Tale” en realiseer hoe ziek en angstaanjagend de samenleving is geworden. De grens tussen de werkelijkheid en de fictie vervaagd zienderogen. De strijd om de macht is haast surrealistisch geworden en 1984 komt met rasse schreden dichterbij. Totale controle van “het Volk”! Crisis na, door onze vertegenwoordigers zelf veroorzaakte (fictieve) crisis, worden ons opgedrongen.
Controle over het dagelijks leven en totale controle over de (elektronische) financiën en een CO2-budget van het “gewone volk” is de belangrijkste agenda van de politici! Met of zonder geweld, dat maakt de niet democratisch gekozen leiders van de Europese Unie in Brussel en Straatsburg niets uit! Zij voelen zich aangewezen door de zielen in de nieuwe sektes van de eenentwintigste eeuw. U gaat leven in een wereld van beloningen voor goed gedrag!
De werkende bevolking accepteert het omdat ze druk zijn met het gevecht om te overleven. Het oerinstinct waar de nieuwe leidende elite dankbaar gebruik van maakt. De nieuwe randstedelijke WOKE en klimaat elite aanbidden de nieuwe Neon-goden en dompelen zich onder in macht en machtsmisbruik. Simon and Garfunkle hadden vijftig jaar geleden al visioenen in “The Sound of Silence” over deze samenleving.
Staat de wereld een nieuwe (elektronische) revolutie van het volk te wachten? Kunnen de, naar de nieuwe sektes afgegleden, linkse volkspartijen het werkende volk motiveren om het juk nog een keer af te werpen? Politiek gezien is het democratische systeem failliet omdat politieke beloftes niet meer geacht te worden nagekomen. De Arabische lente om de democratie naar de Afrikaanse islamitische landen te brengen heeft gefaald. Waarom is het “Democratische Systeem”, al dan niet door de kapitalistische landen nog niet afgeserveerd?
Komt er een tijd in de toekomst dat de kliek van (beroeps)ambtenaren gelijk wordt gesteld met de orde van Mussert tijdens de bezetting? Komt er een tijd dat de ambtenaren die het volk jarenlang hebben onderdrukt en uitgeknepen onder druk worden gezet om hun werkelijke drijfveren en agenda te openbaren? Onderdrukkers moeten worden bestreden en uitgeroeid! Vergeet nooit dat de bewakers van de kampen oorspronkelijk ook onschuldige mensen waren die elke ochtend met plezier naar hun werk gingen?
Er wordt gesuggereerd dat de verzorgingsstaat op instorten staat? Nou, als je het de mensen op straat vraagt dan is de verzorgingsstaat op sterven na dood. Op het aanwijzen van de schuldigen in de politiek rust een taboe. Hun volgers binnen de politieke sekte zien tegenwoordig alleen wat ze willen zien, het klimaat- en stikstofprobleem.
Het enige dat nog ontbreekt is de officiële schriftelijke verklaring van de overheid dat een persoon te oud is om nog zorg te ontvangen. Dat het niet langer efficiënt, en te kostbaar, is om het mensenleven te rekken. Daar zijn in Den Haag al plannen voor! Met D66 en Groenlinks als aanjagers. Oversterfte is een prima gereedschap om ruimte te scheppen? Binnen de kliek van de overheden zal de corruptie welig tieren. Ambtenaren hebben nu al de hoogste levensverwachting binnen de beroepsbevolking! Zorg vooral voor jezelf lijkt het motto van de overheden. Laat de anderen je luxe leven van je pensioenjaren betalen.
Je eigen (fictieve) problemen bedenken en later een beloning ontvangen voor het probleem dat je hebt bedacht en ogenschijnlijk ook hebt opgelost. Voor elk probleem dat de (lokale) overheid bedenkt poogt ze de oplossing al klaar te hebben. Soms gaat het mis en loopt het heel anders dan verwacht!
Een goed voorbeeld is het weigeren van het milieu en atmosfeer vervuilende Russisch gas en nieuwe kerncentrales. Meer dan dertig jaar lang hebben de milieuclubs de angst voor het atoom aangewakkerd. Nu ze het klimaat probleem hebben gekoppeld aan fossiele brandstoffen zou atoomenergie een groene oplossing zijn. Maar toegeven dat je dertig jaar lang ten onrechte de vooruitgang hebt tegengehouden is heel moeilijk. Net als de (radioactieve) gevolgen van de kernramp in Fukushima, die zijn er namelijk niet en Japan gaat de kerncentrales weer opstarten. (https://en.wikipedia.org/wiki/Fukushima_Daiichi_nuclear_disaster_casualties)
Dus heeft de overheid een serieus probleem dat ze met weer een nieuwe belasting voor de bevolking probeert op te lossen. De figuurlijke sigaar uit eigen doos nadat de investeerders de onmogelijke astronomische winsten al hebben afgeroomd! Iedereen een boterham minder per dag en dat financiële probleem is ook opgelost.
En weten jullie een crisis of probleem dat door een extra belasting is opgelost? Juist!

Het verblijf in de provincie is niet perfect maar toch kan het enigszins bevredigend zijn. De lucht in de eilanden archipel van de Filipijnen is zo vochtig dat niemand aan de andere kant van de wereld zich kan voorstellen hoeveel water er van van een ijskoude fles bier afloopt. De hoge luchtvochtigheid is de oorzaak van veel kleine, en soms ook lichamelijke, ongemakken.
Wij zijn bekend met het hygroscopisch karakter van het keukenzout. Dat trekt vocht uit de lucht aan en vormt grotere natte klonten die zich moeilijk laten strooien. Een stuk zeep doet hier precies hetzelfde! De zeep wordt zachter, een vreemde gewaarwording omdat het blok zeep veel sneller kleiner wordt. Aangekoekt vuil op de dagelijkse gebruikte goederen neemt ook vocht op. Het wordt zacht en gaat soms kleven. Een feest voor het leger van opruimers in de tropen, genaamd “Mieren”. Mieren in de afmetingen van een millimeter tot wel twee centimeter! En allemaal met dezelfde taak, het opruimen van de rotzooi. Dat is nog eens recyclen! Maar in de westerse wereld zijn ze ongewenst verklaard en worden bestreden met het gif in de lokdoosjes. Dat staat toch haaks op al die plannen aangaande het beschermen van de natuur en het recyclen van goede grondstoffen die in Brussel worden bedacht?
Gisteren konden we de hele dag kunnen we de deur niet uit dus bracht ik de dag door met lezen en muziek luisteren. De anderen in huis spelen spelletjes op de ipad en bladeren door de verschillende apps van de sociale media. Wat er ook gebeurd, de telecommunicatie met de mobiele telefoons blijft in de lucht. Iedereen in het spoor van tyfoon Paeng is verveeld en hoopt dat de tyfoon weer snel verder is getrokken.
Ik zit ’s middags rond half vijf te wachten op een pauze tussen de regenbuien. Ik heb zin in een koud biertje en het is tenslotte ook hier vrijdag, dus weekend! De grote druppels regen slaan met kracht op het metalen golfplaten dak van de veranda. Een oorverdovend lawaai dat de muziek uit de rode JBL-go3 overstemd. Toch blijft Alison Moyet met haar zwoele donkere stem haar deuntjes zingen. Ik geniet met volle teugen.
We zijn beland in voorlopers van de tropische depressie genaamd “Paeng”. Gisteren, donderdag, heb ik voor het laatst gewandeld en hebben mijn natte sandalen de dunne huid over de blaren van de eerste week kapot geschuurd. De regenbuien worden met elke minuut die verstrijkt heviger.
Wanneer het lawaai van de neerdalende regen afneemt en de stortregen over gaat in een motregen neem ik mijn kans waar om even snel bier te halen. Een tas met lege flessen in de ene hand en een paraplu in mijn andere hand. Ik heb nog steeds last van mijn schouder dus moet ik voorzichtig zijn. De schouderblessure kan me de rest van mijn leven opspelen wanneer ik er geen zorg aan besteed.
Ik glibber en glij op mijn flip-flops naar het kleine winkeltje waar Magna met een glimlach al op mijn aankomst zit te wachten. Ze weet dat ik elke middag mijn biertjes kom halen en dat het serieus mis is wanneer ik mijn biertjes een keertje niet kom halen.
Bij thuiskomst staat er al een bord met zelf gesneden frietjes van zoete aardappelen, camote, op me te wachten. Met veel mayonaise werk ik de dikke pinnen goudgele friet naar binnen. Na de twee mislukte diners van de afgelopen dagen prop ik me voor de derde keer vol vandaag. Ik voel me sinds geruime tijd weer eens vol.
Ik realiseer me dat ik in al mijn enthousiasme voor de geserveerde lunch, avondmaaltijd en stevige trek alleen maar een foto van mijn ontbijt heb gemaakt. Buiten, op de veranda, geniet ik van mijn eerste koude literfles bier, oude rockmuziek uit de jaren ’60 en ’70, en de rust die er tegenwoordig in het dorp heerst.

Vroeg in de nacht van vrijdag op zaterdag schrik ik wakker van het geraas. Om kwart over drie op zaterdagochtend krijgen we een waarschuwing op onze mobiele telefoons dat er gevaarlijk weer in aantocht is. Ik ben meteen klaarwakker. Ik heb al enkele tyfoons in de Filipijnen meegemaakt en weet dat je alert, en op alles voorbereid, moet zijn. We zitten, op dit moment, niet in het pad van het oog de storm waar de wind, van tot wel 200 km/u, schade kan aanrichten. Er is een waarschuwing voor winden van 90/120 km/u en hevige regenval met kans op aardverschuivingen voor Bicol en de ons omringende provincies afgegeven.
De aangekondigde stormwind is gekomen en vlagen regen geselen de huizen in het dorp. Het is pikdonker in de slaapkamer en ik voel de verkoelende luchtstroom van de ventilator niet meer. Dat betekend dat de elektriciteit is uitgevallen of dat de elektriciteit uit voorzorg door de gouverneur is uitgezet. Ik kan letterlijk geen hand voor de ogen zien en zoek in het donker op de tast naar mijn mobiele telefoon. In het licht van het kleine beeldscherm loop ik voorzichtig naar het toilet om mijn blaas te legen.
Om zes uur wordt ik gewekt door het zonlicht en een enkele haan. De rest van de hanen heeft waarschijnlijk beschutting gezocht tegen de storm. De storm is wat afgenomen maar de elektriciteit is nog niet hersteld. Lyka vult de emmer in het toilet nog voordat de watertoevoer ook stopt. Geen elektriciteit en geen blauw water*, net als in een oorlogsgebied. Alleen is de vijand hier niet een agressieve buurman maar de natuur en het klimaat!
Ik schrik van mijn eigen woorden! Begrijp mij niet verkeerd, ik ben geen klimaatontkenner maar ik stel er wel kritische vragen bij, het gaat hier in de Filipijnen al eeuwen zo. De twintig tyfoons per jaar zijn er niet sinds iemand bedacht heeft dat het klimaat door een dieselauto verandert en dat er een handvol belastingen moet worden bedacht om die klimaatverandering tegen te gaan. Het klimaat veranderd al miljarden jaren om de simpele reden dat het weer op aarde, net als op alle andere planeten in ons zonnestelsel en de rest van het universum, een dynamisch systeem is! Met andere woorden: Het is altijd in beweging en aan verandering onderhevig.
Zo goed als mogelijk, en dat is op deze ochtend gelukkig goed, gaan we ontbijten met een werkende gaskookplaat tot onze beschikking. Omelet met tomaat, rode ui en “Carne Norte”, Filipijnse Corned Beef. Gelukkig smaakt het iedereen terwijl de wind nog om het huis raast. Met elke minuut die verstrijkt neemt de wind af en op mijn telefoon zie ik dat er vanochtend geen regen meer wordt verwacht. Dat is het signaal dat ik weer kan gaan wandelen.
Ik wandel door een beschadigd landschap. Er is weinig verwoest zoals bij eerdere tyfoons die ik heb beleefd. Heel veel bananenplanten liggen plat en sterke winden hebben ook onder de papajastruiken een slachting aangericht.
Het is onvoorstelbaar hoeveel regen er in een nacht kan vallen! Kijk maar eens naar het moestuintje waar ik eerder over schreef? De tweede foto is van donderdag na enkele buien en de laatste is van zaterdag. Tegen deze regenval helpt geen “tegelwippen”. De in Nederland de kop op stekende populistische oplossing tegen de overstromingen zogenaamd veroorzaakt door klimaatverandering en niet door slechte planning waar te bouwen. Er zijn hier helemaal geen betonnen tegels!
Ik kan alleen maar zeggen dat het een bevredigende en ontspannende wandeling was. Ik hou nu eenmaal van wandelen en deze keer ben ik opgelucht dat de schade aan de woningen van de bewoners van het kleine vissersdorp meevalt
Lyka maakt voor mijn lunch een een dampende kom Koreaanse noedelsoep met drie dikke staven Koreaanse lunceon meat, alles gekocht op Lazada. Elektriciteit laat nog even op zich wachten maar het watersysteem, dat draait op enorme dieselaggregaten, is weer terug. We kunnen in ieder geval weer douchen. Gelukkig bestaat een koude douche niet wanneer het buiten dertig graden Celsius is!
Het witte busje van de elektriciteitsmaatschappij rijdt het vissersdorp binnen en dat is een goed teken. Wij zitten in San Antonio aan het einde van het elektriciteitsnetwerk en het busje in het dorp betekend dat de bovengrondse kabels niet beschadigd lijken. Op afstand wel te verstaan.
Na een grondige visuele inspectie in het dorp komen de lampen en ventilatoren in de kleine huisjes tot leven. Een zacht gejuich klinkt uit de vele kleine (bamboe) huisjes. Drie minuten later vallen de ventilatoren weer stil en is het rode led op de elektriciteitsmeter weer gedoofd. Het witte busje verlaat in tegengestelde richting weer het dorp.
Ik maak gebruik van het moment om de sperziebonen voor mijn avondmaaltijd te doppen. De mensen in de Filipijnen hebben niet zoveel op men groente! Ik wel dus het is voor mij echt behelpen en zoeken naar vezels en vitaminen. Gelukkig hebben we twee powerbanks die de mobiele elektronica en de MacBook weer van nieuwe energie voorzien.
Het ritueel met het witte busje voltrekt zich nog twee keer voordat de lampen blijven branden en de ventilatoren blijven draaien. Gelukkig staan de literflessen San Miguel bij Magna in de vrieskist! Ze zijn nog steeds ijskoud wanneer het voor mij eindelijk weer “Beer ‘o’ Clock” is. De avond valt zo snel als een steen aan de evenaar!
Mijn avondmaaltijd van “Japanse Spaghetti”, een fusie van Japanse kerriesaus met gehakt op Italiaanse spaghetti, met verse sperziebonen smaakt me uitstekend! Klein geluk aan de andere kant van de wereld. Ik voel me rijk dat ik in de gelegenheid ben om uit Nederland te ontsnappen. Volgend jaar is het jaar van de waarheid, dan hoop ik Nederland en Zaltbommel in het bijzonder, heel vaak de rug toe te keren!
Noem het de vooruitgang maar de opkomst van de mobiele telefoon in de provincie van de Filipijnen heeft ook haar goede zijde. Een heel leger telefoon-zombies zit de godganselijke dag spelletjes te spelen of door de onzinnige berichten op de verschillende sociale media te bladeren. Met als gelukkige bijkomstigheid dat geen enkel persoon meer de storende slechte tot zeer slechte geluidsinstallaties populaire deuntjes door het dorp laat dreunen. Er heerst tegenwoordig ’s avonds een hemelse rust. En dat is wel eens anders geweest!
Ondertussen is de volgende tyfoon genaamd Queenie alweer op weg naar de Filipijnen. Het Filipijnse weerbureau verwacht dat ze een paar honderd kilometer zuidelijker over de archipel zal trekken. Ook hier is niets zo onvoorspelbaar als het weer! Mijn excuses voor deze opmerking? Donderdag of vrijdag weten we of de weermannen gelijk krijgen!

Maar wanneer de weermannen het weer onmogelijk een week vooruit kunnen voorspellen hoe kunnen de klimaatvoorspellers dan dertig jaar vooruit voorspellen?

* Blauw water is kraanwater dat niet is geschikt voor consumptie maar wel om mee te koken en je mee te wassen.

Filippijnen: Een goed begin van de dag

San Antonio (bij Mamsi), maandag 24 oktober 2022

Na drie weken ben ik nog steeds niet enthousiast over het middag- en avondeten in deze uithoek van de Filippijnen. Het blijft behelpen. Gelukkig kan ik dit bezoek gemakkelijker aan erg droog bruinbrood komen en gebakken eieren zijn overal op de wereld te verkrijgen.
Na de eerste dagen met de rood gekleurde knakworsten hebben geworsteld kan ik niet zeggen dat de gebakken damschijven meatloaf, een slechte uitvoering van boterhamworst, uit blik een winnaar waren. Er zit die zoetige overheersende Chinese smaak en geur aan. Ik weet niet welk kruid of specerij het is maar alleen de geur al is voldoende om het bord van je af te schuiven. Zelfs de “Banana Ketchup” wil niet helpen!
Dan is de Chinese Ma Ling boterhamworst met de dikke hotdogs alweer een verbetering.
Gelukkig ontdek ik op Lazada Koreaanse Lunceon meat, dat is weer een stap verder. Mijn geachten gaan voor een moment naar Angeles City waar ik ’s morgens bij een Duitse bakker verse broodjes kan halen en die rijkelijk beleggen met kaas en diverse vleeswaren.
En dan zie ik plotseling witte bonen in tomatensaus op Lazada. Die worden natuurlijk gelijk besteld. Nu is mijn ontbijt bijna compleet. Ik overleef die paar weken in de provincie nog wel!
Mijn herbruikbare plastic/RVS koffiefilter is ook gearriveerd en de koffie wordt nu per mok gezet. Die eerste mok koffie om half zes is onbetaalbaar. Nog drie weken te gaan in de provincie en we gaan op pad naar de geciviliseerde wereld.

Filippijnen: Wat doe je de rest van de dag?

San Antonio (bij Mamsi), vrijdag 21 oktober 2022

Alweer twee weken zijn we hier in een uithoek van deze provincie in de Filipijnen. Mijn ogen staan wijd open en ik observeer alles om me heen. Elke keer zie ik weer is er een zaak die er met kop en schouders bovenuit steekt. Een zaak die hier in de Filipijnen anders wordt benaderd dan in Nederland en de rest van de westerse wereld.
Wij westerlingen realiseren ons niet dat we vanaf onze jeugd jarenlang geestelijk zijn geprogrammeerd voor de dagelijkse ratrace en dat we elke dag zoveel als mogelijk moeten produceren om de overheden, met hun leger van managers en ambtenaren, te dienen. Effectiviteit en efficiëntie zijn voor het werkvolk heel belangrijk. Maar niet voor de managers en ambtenaren die voor zichzelf, en hun eigen kliek, klusjes bedenken en parasiteren op het gedeelte van de bevolking dat elke dag noeste arbeid verricht.

Belasting is onze opdracht en de sigaar uit eigen doos de beloning!

Als er een ding is waar ik tegenwoordig heel efficiënt in ben dan is het het legen van grote flessen bier vanaf het einde van de middag of de vooravond. Ik doe het met veel smaak en veel plezier. Het is mijn inspiratie en mijn moment van gelukzaligheid, sommigen denken dat ik een alcohol probleem heb. Het is maar net hoe je het wil noemen. Ik zie het in ieder geval niet als een probleem. Ik ga graag met de lokale bevolking om maar wanneer het op drinken aankomt schuif is graag aan bij westerlingen. Drinken met autochtonen loopt meestal uit op problemen. Haantjesgedrag gevolgd door ruzie en soms ook geweld. Het hoeven voor mij niet speciaal Nederlanders te zijn om mee te drinken omdat ik over voldoende talenkennis beschik om een redelijk gesprek te voeren met de helft van de wereldbevolking.
Het is voor mij als een van de grootste raadsels van de mensheid! Je verlaat je vaderland, bijvoorbeeld Nederland, een land waar “burn-out” een officiële ziekte is. Een goede vriend heeft er zelfs een boek over geschreven! En dan wil de immigrant (onbewust) het land van zijn dromen veranderen in het land dat hij met veel plezier heeft verlaten!
Kijken naar een ander die aan het werk is is een heerlijke rustgevende bezigheid! Probeer het maar niet ontkennen? Zodra er een busje voor de deur verschijnt en en stappen een paar grondwerkers uit zit de hele buurt, met een bakkie koffie en een koekje, voor het raam om alles wat ze doen nauwkeurig te volgen en ze daarna te veroordelen dat het allemaal veel beter en efficiënter had gekund. Of niet soms?
Elke dag tijdens mijn wandelingen passeer ik een groepje mensen die de zijkanten van de betonnen weg tussen het vissersdorp San Antonio en de brug “Ogod Dawitan” vrijmaken van de kruipende plantengroei die de weg steeds smaller maakt. Er verschijnt een brede grijns op mijn gezicht op het moment dat ik deze zin op mijn scherm tover. Dat stikstof probleem stopt gelukkig aan de Nederlandse grens.
Ik moet denken aan het vele onzinnige werk in Nederland om de omgeving netjes en opgeruimd te houden. De dorre bladeren die in de herfst van de bomen op het grasveld vallen zijn absoluut geen gezicht. Dat ze als bescherming dienen tegen de winterkou voor insecten en kleinere zoogdieren is maar een bijzaak. De natuur en het milieu moeten worden beschermd en tot in de perfectie gemaakt worden door de witte boorden criminelen wanneer het hun uitkomt en wanneer er geld aan kan worden verdient. Het MAAK-MILIEU en de MAAK-NATUUR zijn het verdien- en belastingmodel voor de 21ste eeuw!
Elke dag loop ik langs een huisje dat de enorme problemen en crisis in Nederland duidelijk weergeeft! Door de enorme stikstof uitstoot in de Filipijnen overwoekeren de planten de bouwplaats sneller dan de bouwvakkers huizen kunnen bouwen! Daar krijgen de Nederlandse ministers en milieu-terroristen toch de wildste dromen van? Als klimaatpaus Franske Timmermanske dit ooit te weten komt dan is hij snel weg uit Brussel om de hele wereld te gaan redden! Misschien kan hij wel trouwen met Greta? Die enge vrouw uit Scandinavië.
Hier is er niets van al die onzin over het klimaat en stikstof. Hier vecht het grootste gedeelte van de bevolking voor hun dagelijkse bestaan. De enige belasting die de mensen om mij heen kennen is de 12% BTW. De rest van hun karige inkomsten gaat naar de wil en kunst om te overleven. Een maandelijkse elektriciteitsrekening van twintig euro brengt hier echt geen glimlach op de gezichten.

Terug naar mijn verhaal!

Het is een groepje arbeiders dat in grote varieert, soms vier maar ook wel eens vijf personen. Mannen en vrouwen. Hier doen ze niet zo moeilijk over gender, hier werkt iedereen wanneer ze de kans krijgen. Gewapend met twee Filipijnse kapmessen (Bolo), een grote kolenschop, een hak (trekschop) en een handbezem gemaakt van de nerven van een palmboom nemen ze de twee kilometer weg, dus vier kilometer berm voor hun rekening. Er staat er altijd een zonder gereedschap die bezig is met onduidelijke werkzaamheden. Het is niet de voorman van de groep want het is steeds een ander persoon wanneer ik ze passeer.
Omdat ik ze vier keer per dag passeer bekijk ik hun voortgang per passage. Elke keer is de vooruitgang duidelijk groter, of kleiner dan de vorige keer. En dan neemt ongemerkt mijn onderbewustzijn het over en ga ik Nederlands (Westers) denken! Dat snoeien van de bomen met die Bolo is natuurlijk prima maar met een oplaadbare reciprozaag van de Lidl zou het veel netter, veiliger en sneller gaan.
Een goede scherpe schoffel zou ook een ideale vervanger zijn voor de “Bolo”. Een vrouw zwaait het ongetwijfeld vlijmscherpe mes enkele millimeter boven het ruwe beton om de planten die zich in de naden hebben vastgezet af te hakken. Dit ploegje arbeiders met hun prehistorisch gereedschap is een nachtmerrie voor de Nederlandse ARBO-wetten!
Op alle gebieden willen de immigranten, met ongetwijfeld de beste bedoelingen, de lokale bevolking helpen in de hoop dat ze het anders, sneller en misschien ook wel beter gaan doen. Of het nu gaat om verbouwen, schilderen, timmeren of installeren van water of elektriciteit. Hoe vaak hebben jullie in het buitenland hoofdschuddend naar arbeiders staan te kijken? Hoe waren jullie van mening dat ze het in je thuisland met veel beter gereedschap deden en veel sneller klaar konden zijn.
Met de elektrische bladblazers in een herfststorm in Nederland in mijn achterhoofd loop ik verder en dwing mezelf in het “Omdenken”. Het zou allemaal veel efficiënter kunnen maar daar is hier nog helemaal geen behoefte aan. Ze doen genoeg om te kunnen leven en bewaren ook nog wat werk voor morgen.
Zo ziet het er uit wanneer ze er klaar zijn. Niet perfect maar het goede nieuws is dat de weg over een half jaar, ook zonder stikstofprobleem, weer helemaal overwoekerd is!

Het doet mij denken aan een verhaal dat ik al heel erg lang geleden eens heb gehoord. Een verhaal dat essentie van het reizen verklaard.

Een karavaan, met een stuk of acht kamelen, heeft haar kampement opgezet aan de rand van de woestijn voor de nacht. Morgen beginnen ze aan hun tocht naar de andere kant van de droge en hete zand- en rotsvlakte.
De volgende ochtend is de karavaan kamelen in gereedheid gebracht en de gids controleert voor de laatste keer of ze voldoende water en voedsel bij zich hebben voor de tocht. Hij controleert voor de zekerheid of de kostbare goederen goed op de ruggen van de kamelen zijn bevestigd.
Een steeds luider wordend gebrom van een motor trekt de aandacht van de kamelen drijvers. Niet veel later stopt er een grote vierwielaangedreven SUV naast de gids. Een veel te zware en kalende man stapt uit en stapt op de gids af.
‘Gaan jullie ook naar de andere kant van de woestijn?’
De verlegen, maar ook nieuwsgierige, gids knikt zonder een woord te zeggen.
De schreeuwerige dikke man vraagt: ‘Hoe lang doen jullie erover om aan de andere kant te komen?’
‘Een dag of zeven!’, antwoord de gids haast fluisterend.
De dikke man moet heel hard lachen terwijl het zweet in straaltjes van zijn bolle glanzende wangen, via zijn nek, zijn overhemd in loopt.
‘Kijk?’, zegt hij terwijl hij mijn zijn vadsige wijsvinger naar het automobiel wijst.
‘Dit is de nieuwste truck uit Detroit! Motor City! Acht cilinders, vier en een halve liter! Alles er op en er aan! Honderd liter tank voor diesel, een reservetank voor nog eens honderd liter diesel. Een GPS en een satelliet telefoon en een tent voor drie personen op het dak. Honderd liter drinkwater en een koelkast voor 24 blikken bier en frisdrank, alles op zonnepanelen!’
‘Wij doen er maar drie dagen over!’, lacht hij vernederend en betweterig.
De oude gids kijkt hem recht in de ogen en zegt: ‘Wat doen jullie dan die andere vier dagen?’
De dikke man denkt diep na en zonder een woord te zeggen stapt hij in zijn SUV en rijdt de woestijn in.
De gids lacht zachtjes en begint aan de heerlijke tocht van een week door de woestijn. Slapen onder de sterren en luisteren naar de stilte!
Voor mij kabbelt de dag ook weer rustig verder. Na mijn ochtendwandeling geniet ik van de lunch met de gebakken lange dunne aubergine, rijst en een kliekje groente van gisterenavond.
Na de middagwandeling, met een korte pauze aan de reling van de brug, staat er Filipijnse spaghetti op het menu.
Ik sluit af met een foto van vijf dagen nadat de schoonmakers en opruimers zijn gepasseerd. Een sterke palm heeft zich weer opgericht en staat alweer veertig centimeter hoog in de voeg van de weg. Een duidelijke aanwijzing dat de natuur zich niet door de overheid laat maken?

Filippijnen: Echte koffie

San Antonio (bij Mamsi), dinsdag 18 oktober 2022

Wanneer je enkele weken in een uithoek van provinciaal Filipijnen gaat doorbrengen dan weet je op voorhand dat je gedwongen afscheid gaat nemen van zaken die in je beschermende omgeving in Nederland als gewoon worden ervaren. Maar zo werkt dat niet! In je geest en lichaam werken er systemen die zich niet zomaar overgeven. Je kan je verlies nemen en er proberen mee te leven, je kan een poging wagen om lokaal een aanvaardbaar vervanging te vinden of je gaat nog een stap verder en je zoekt gewoon hetzelfde omdat je geen compromis wil accepteren voor mindere kwaliteit.
Een van die zaken die ik na mijn eerste week in de Filipijnen helemaal zat ben is de gevriesdroogde koffiekorrels uit Vietnam die je in kokend water knikkert. Het hele fenomeen Nescafé komt ondanks een tot in de eeuwigheid doorlopende marketing en reclamecampagne nog niet eens in de buurt van een vers gezet bakkie koffie. En ja, ik ben een van die personen die ’s morgens overdreven kan genieten van een vers bakkie troost. En soms ook in de middag met een zoete traktatie, zoals hier in de Filipijnen met een Donut, erbij.

Direct nadat ik het internet aan de gang heb gekregen was ik op "lazada.ph" te vinden. De lokale Amazon of bol.com in de Filipijnen. Nog morrend over de vier kilo, in Nederland achtergebleven, koffie kwam ik al snel bij een verkoper die kilo verpakkingen lokaal geoogste en gebrande koffie per post verkocht. Er was in het begin enige twijfel maar met elk kopje Nescafé dat ik met tegenzin naar binnen werkte nam die twijfel af. Bekijk zelf maar eens hoeveel verschillende soorten en smaken koffie er in een gemiddelde Nederlandse supermarkt staan? Dan mag ik toch wel aannemen dat er verschillen bestaan? Of zijn de consumenten zo gek dat ze zich een verschil laten aanpraten?
Afgelopen vrijdag heb ik de knoop maar doorgehakt en een kilo gemalen koffie besteld. Voor € 8,38 was het ook nog eens een schappelijke prijs. Een prijs die ik als verlies kan nemen voor mijn verslaving. (VOF De kunst) Alleen de maling van de koffie was een raadsel dus heb ik maar voor de fijnste gekozen. Voor € 4,17 heb ik er ook gelijk een opvouwbaar/herbruikbaar koffiefilter bijbesteld want die twee gaan wel samen en moeten straks ook nog een plekje in mijn rugzak vinden.
En toen begon het wachten. Leveringszekerheid zal hier hoogstwaarschijnlijk onbetrouwbaar zijn! Ik kan mijn verbazing niet onder stoelen of banken steken wanneer er op maandagmiddag door een postbode op een brommer het kilo pak koffie bij mijn schoonmoeder wordt afgeleverd. Het is veel sneller dan verwacht en ik kan niet wachten om aan de gemalen koffie te ruiken. Ik zal eerlijk zijn, het is heel anders dan ik had verwacht, minder zoet, maar ook heel anders dan ik gewent ben. Het is in ieder geval geen melange van verschillende koffiesoorten maar slechts een lokaal ras koffiebonen recht-toe-recht-aan gemalen.
Met mijn neus in een elektrisch boek blijf ik maar aan de koffie denken! Inspecteur de Cock, met CeeOooCeeKaa, en Vledder zijn druk met twee moorden en ik ben druk met de koffie op het aanrecht. Ik leg mijn Kobo neer en ga op zoek naar de Mokka maker die ik enkele jaren geleden zelf heb meegebracht naar dit einde van de bewoonde wereld. In die Mokka maker paste precies een senseo koffiepad! Ik moet in mezelf lachen als ik aan al die zakken koffiepads denk die onze koffers bevolkten. Nu zou ik geen zin meer hebben in die koffiemaandverbandjes, de vers gezette, met kokend water opgeschonken, koffie zoals we met veel smaak en plezier in de camper hebben leren drinken is nu de norm.
De Mokka maker is, en blijft, onvindbaar, de elektrische waterketel slaat af. Dan maar een eetlepel fijngemalen koffie in een mok en kokend water er op. Koffie zoals de cowboys die op de prairie dronken. Er stijgt een geur op uit de mok waar een Starbucks trots op zou zijn. Ik roer in het mengsel en kom tot de ontdekking dat de grove bestanddelen op de vloeistof drijven. Dat is niet het gewenste resultaat!
Zouden die grove delen na een paar minuten naar de bodem zakken? Alsof het om een scheikundig experiment op de HAVO gaat bestudeer ik de mok met het heerlijk geurende mengsel. Jack Machielsen spookt nog een moment door mijn hoofd, wat hebben we altijd bij scheikunde gelachen. Wij behoorden ook tot de besten van de klas.
Het resultaat is, en blijft, niet bevredigend dus moet ik de oplossing gaan filtreren. Een papieren filter zou de beste oplossing zijn maar die is helaas niet voor handen. Een fijn RVS filter kan ik ook nergens vinden en mijn oog valt op een mondkapje. Er liggen hier hele pakken want Lyka’s moeder werkt op het gemeentehuis. Ze komt met veel inwoners in contact en moet twee keer per dag van mondkapje wisselen.
Ik ben tenslotte bezig met een belangrijk experiment dus alle middelen zijn geoorloofd. Ik plaats het medisch goedgekeurde mondkapje in een andere mok en schenk het mengsel langzaam in de holte van de trechter. Na enkele minuten heeft nog geen druppel van de zwarte vloeistof het textiel van het mondkapje gepasseerd! Ook geen virusdeeltjes.
Er wordt diep nagedacht. Met een eetlepel schep ik zoveel als mogelijk van de drijvende grove bestanddelen uit de mok. Ondertussen is de vloeistof op een temperatuur gekomen dat ik gelijk kan drinken. De eerste slok is nog een beetje onwennig. Bitterder dan ik gewend ben. Bij de tweede slok begin ik al te wennen aan het smaakpalet, dat komt zeker goed. Het laatste beetje koffie laat ik, wegens de drab op de bodem, maar in de mok want wanneer ik dat opdrink moet ik morgen verhalen gaan schrijven over mijn stoelgang en dat gedeelte is de “Troubles” van de titel van dit weblog! Morgen gaat het zeker beter!

Gisterenavond is de mokka maker gelokaliseerd en schoongemaakt. Het is al half zes wanneer ik wakker wordt van het daglicht en de hanen van de buren. Ik sta met plezier op om de koffie voor de eerste keer echt te testen.
Een volle eetlepel fijn gemalen koffie voor een grote mok is het uitgangspunt. Alles gaat naar wens en enkele minuten later slingert de geur van verse koffie door de natte keuken van Mamsi’s huisje.
Daar zit ik dan achter mijn MacBook verhalen te schrijven over mijn gedachten, ervaringen, ontmoetingen en belevenissen met een mok heerlijke verse koffie. Ik heb er niet lang over nagedacht en bestel nog vroeg in de ochtend een tweede kilo koffie, deze keer in de medium maling. Misschien kan ik de twee verschillende malingen met elkaar mengen voor een beter resultaat?
De Cock en Vledder hebben de moorden opgelost en de daders hebben zijn/haar verdiende straf niet ontlopen. Dat is tegenwoordig wel anders in Nederland! Ik schakel alweer over naar mijn vijfde boek, binnen twee weken, waarin “inspecteur van In” weinig tijd heeft om een ontvoering te ontwarren en het slachtoffer te bevrijden.
Ondertussen denk ik ook veel meer aan eten dan gewoonlijk omdat het hier in de Filipijnen niet vanzelfsprekend is dat je lekker en goed kan eten. Denk maar eens diep na? Heb je wel eens gehoord van een Filipijns restaurant in Nederland? We zitten hier in een vissersdorp dus de aanvoer van verse vis is gewaarborgd. Kleine vrachtwagens van de vishandelaren uit de grotere steden rijden elke ochtend aan het kleine huisje voorbij. De duurdere, en vaak betere, vis gaat naar de stad waar er goede prijzen voor wordt betaald. De middelmatige vis en bijvangst blijft in en rond het vissersdorp.
Ik denk al wat langer na over het stomen van hele vissen om zo te ontdekken of er natuurlijke smaken zitten in de stukken vis die hier altijd worden ondergedompeld in uien, knoflook en limoensap. Het is wel te eten maar ik ben nu eenmaal benieuwd naar de natuurlijke smaken van de verschillende vissoorten uit deze tropische wateren. Het is geen geheim dat vis uit warmere wateren weinig vet bevatten en weinig smaak hebben.
Voor de lunch worden er moten vis gebakken en ik neem mijn kans om een moot te laten stomen. De twee dames zijn tijdens het stomen ook nieuwsgierig geworden omdat het voor hun ook nieuwe manier van bereiden is. Het resultaat: Een heel lichte vissmaak die zich uitstekend loont om te laten kruiden. Aan tafel besluiten we om de komende week enkele hele vissen te kopen en die in zijn geheel, aan de graat, te stomen. Een mengsel van vissaus, knoflook, chilipepers en limoensap zal dan als dipsaus dienen.
Na de fantastische koffies vandaag sluiten we dag af met de avondmaaltijd, “Pancit Marit”, een winnaar en een feest voor de smaakpapillen. Nog een ijskoud biertje en een film op de MacBook, het leven is nog niet zo slecht in deze uithoek van de Filipijnen.

Filippijnen: Het kraaien van de hanen

San Antonio (bij Mamsi), vrijdag 14 oktober 2022

We zijn alweer ruim een week in de Filipijnen en de anonieme dagen rijgen zich nu aan elkaar als kralen aan een halssnoer. De dagelijkse routines zijn op hun plaats gevallen. Niet dat elke dag een duplicaat van de vorige dag is maar er zit in ieder geval wel enige lijn in. Ik slaap als een roosje, dat is in Nederland wel eens anders geweest. Elke ochtend wordt ik rond half zes wakker, uitgerust, wanneer de zon opkomt. De hanen in de buurt te wekken ons. Gevolgd door het blaffen van een tiental honden. Zij blaffen letterlijk van de honger! Dierenliefde gaat hier in een opkomende economie niet zo heel ver.
Mijn eerste gedachten in de ochtend dwalen als slingerende slierten rook door een windstil bos. Onnavolgbaar in de patronen, soms lossen ze in het niets op.
’We moeten door!’ Klinkt het in mijn hoofd, we hebben gewoon geen keuze.
De muziek op de vroege ochtend verplaatst me in de TARDIS naar een andere wereld in de tijd-plaats spiraal. Terug naar mijn jeugd inclusief de herinneringen. Mijn liefdes en mijn vluchtige ontmoetingen. Mijn tegenslagen en mijn mooie warme jeugd. Ik heb nog steeds hele warme herinneringen aan mijn jeugd bij mijn grootvader en grootmoeder.
Een probleem in deze uithoek van de Filipijnen is dat de klok niet voor iedereen in ons huisje in hetzelfde tempo tikt. De ene middag moet ik om half vijf mijn avondeten naar binnen werken en de volgend dag om half zeven. Mijn diabetes en mijn spijsvertering hebben daar problemen mee. Maar een van de oudste wetten van de reiziger geld nog steeds: “Je moet eten wanneer het voor je staat! Je weet nooit wanneer je weer te eten krijgt.”
En een flesje cola per dag houd je darmen in een prima conditie.
‘One Coke a day keeps the shits away!’
Een paar dagen geleden moesten we weer eens gaan winkelen, boodschappen doen, dat doen we twee keer in de week. Het brood is op en dan moeten we gewoon op pad gaan. Rijst voor het ontbijt is een persoonlijke keuze maar ik sla over wanneer het kan. Een planning voor het menu maken is ook haast onmogelijk omdat het bij het ontbijt afgesproken avondeten gedurende de dag nog wel een paar keer kan veranderen. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen maar met als nare bijzaak dat ik nog wel eens een maaltijd oversla of gewoon wat anders eet.
Over het ontbijt gesproken! Gebakken eieren met Hollandse belegen kaas op bruin brood. Enkele rood geverfde knakworsten erbij en je zit vol. Dat was enkele jaren geleden toch wel heel anders!
Mamsi komt onverrichter zake terug van de taxi-halte omdat er geen tricycle meer in het vissersdorp beschikbaar is. We moeten dus met z’n tweeën achterop een 175cc Kawasaki motor. Het is passen en meten op de buddyseat maar we komen veilig op de plaats van bestemming. Deze keer doen we boodschappen in Donsol. Een ander vissersdorp, een stukje noordelijker, dat enige internationale bekendheid heeft verworven door het observeren van walvishaaien. De grootste (kraakbeen)vis op aarde. Er zijn er ook niet zoveel meer over en dat trekt dan weer meer rijkere toeristen die het natuurlijk leefgebied van de walvishaai verstoren. Donsol heeft resorts en bungalowparken voor de verdwaalde toeristen op zoek naar een walvishaai. Het is nog niet de totale verandering waar ze hier op hopen maar het is in ieder geval het begin van de verandering.
Donsol geeft de bezoekers ook een heel ander beeld van de Filipijnen dan Pilar. Het is er schoner, de infrastructuur is er beter en de LCC-Expressmart ziet er ook van buiten en van binnen een stuk beter uit. Je kan meteen zien dat er hier meer geld in de lokale economie omgaat dan in het relatief armoedige Pilar. Mijn jacht op coke zero gaat gelukkig goed, ze hebben zes blikjes op voorraad en daar kan ik weer een paar dagen mee vooruit.
De diepvrieskip is ontdooit en gewogen, maar varkensvlees blijkt ook hier uit de koeling verdwenen. De prijs voor varkensvlees is het afgelopen jaar door het dak gegaan en de meeste bewoners kunnen het gewoonweg niet meer betalen en kiezen voor alternatieve eiwitten.
De regering heeft in de Filipijnen geen geld voor een sigaar uit eigen doos! Ik bedoel dus compensatie voor de gestegen kosten voor het levensonderhoud. Hier is iedereen op zichzelf aangewezen om de financiële problemen op te lossen. Voor de groente en eieren gaan we de hoek om naar de “natte-markt”. Mamsi kent ook hier verschillende verkopers die eerlijke prijzen vragen en verse groenten en eieren verkopen. Ik ben blij met een pond sperziebonen voor negentig eurocent! Mijn meest favoriete groente in de Filipijnen.
Terug bij de motor zien de chauffeur en ik tegelijk het probleem. Ik had het probleem thuis al gezien. Het is onmogelijk om met drie personen en een volle tas boodschappen op de motor naar huis te rijden. Op de heenweg had ik al bedacht om van Donsol te voet naar Sapa terug te gaan. Mamsi wil er niets van weten, maar in de chauffeur van de motor heb ik een bondgenoot. Ik neem zwaaiend afscheid van het duo met de volle boodschappentas en begin aan de wandeling terug. Ongeveer zes kilometer dus over anderhalf uur ben ik weer thuis. Mijn snelheid van het wandelen ligt hier in de tropen wel wat lager. De hoeveelheid zweet op mijn rug dan weer wat hoger.
De eerste driehonderd meter van de wandeling krijg ik verschillende aanbiedingen van motortaxi’s variërend van redelijk tot vermeende oplichting.
Ik lach ze vriendelijk toe met de mededeling: ‘I walk to SAPA, exercise!’
Ik laat ze verbaasd en teleurgesteld achter. Zoals jullie ongetwijfeld al weten, ik hou van wandelen. Gewoon over de minder belopen paden. Paden waar geen, tot weinig, toeristen komen. Zo zie je ook nog eens wat en heb je bijzondere, en interessante ontmoetingen.
Ik passeer een van de lokale begraafplaatsen in Donsol en kijk mijn ogen uit. De Filipijnen is met haar 115 miljoen inwoners, na Brazilië en Mexico, het derde grootste Rooms-Katholieke land op aarde. De Filipijnen is het enige katholieke land in Zuidoost-Azië. Hoe dat zo is gekomen is geschiedenis en gaat terug naar de koloniale strijd tussen de Spaanse en Portugese koningshuizen. De paus kwam er zelfs aan te pas om te bemiddelen. Daarom is Brazilië ook het enige land in Zuid- en Midden-Amerika waar Portugees wordt gesproken. Beiden zijn ze rooms-katholiek maar in de Filipijnen wel met een bevolking die overloopt van het Polynesische bloed. Net zoals aan de zuidkust van Taiwan. Dat ook bij de Filipijnse archipel had kunnen behoren.
De wederopstanding wordt ook hier verwacht. Ik heb er weinig gevoel bij, maar ik vraag me wel af hoe de onderste uit zijn/haar betonnen sarcofaag naar boven moet komen. Er worden ook complete huizen gebouwd om de doden te laten wonen. In Manilla gaat het nog een stap verder. Daar zijn graven die honderd keer mooier zijn dan de woningen van de levenden. Geld telt ook na de dood!
Mijn gedachten gaan meer dan tien jaar terug naar India en Nepal. Het Hindoeïsme, en het Boeddhisme, geven me een warmer gevoel. Ons lichaam is niets meer dan een verpakking voor de geest. En wanneer die geest is overgegaan in een ander lichaam/verpakking dan is het achtergebleven lichaam niets meer dan afval. Voedsel voor andere levensvormen. Er gaat in het universum niets verloren! Voor een moment zie ik de lijkverbrandingen op de oever van een rivier in Nepal weer voor me. Wat een mooie opruiming, en de wachtende vissen in het water vinden het ook heerlijk. Het mag duidelijk zijn waarom ik niet beschik over een begrafenisverzekering? De dood is onvermijdelijk en ik wordt niet ver van waar ik mijn laatste adem uit blaas gecremeerd. Al dan niet gefinancierd!

‘We are stardust, We are golden, And we've got to get ourselves, Back to the garden’ (Woodstock - Joni Mitchell), wij zijn allemaal kinderen van het universum.

Of we alleen zijn in het universum? Ik denk het niet. Of we ooit contact zullen maken met andere levensvormen? Ik denk het niet. Je moet je als mensheid toch kapot schamen voor wat er elke dag over het Rokin wandelt en wat er elke dag in de krant staat!
De atomen waar onze lichamen uit zijn opgebouwd zijn miljarden jaren geleden ergens in het universum ontstaan. Elektronen, Protonen en Neuronen, samengeperst tot atomen. Maak je maar druk over CO2 en Stikstof? Aarde is de enige plaats, met Nederland als het centrum, in het universum waar het probleem bestaat. Er zijn mensen die hier heel veel (fictief) geld aan gaan verdienen, lachen man!
Arm en rijk wonen in de Filipijnen naast elkaar, zoals overal op deze wereld.
Waar komt die Westerse drang tot het nivelleren toch vandaan?
Is er niemand die zich realiseert dat armoede of rijkdom ook een persoonlijke keuze kan zijn?
Waarom begrijpt de overheid niet dat er mensen zijn die er bewust voor kiezen om een dakloos en zwervend bestaan te leiden?
Waarom zijn campers zo populair?
Waarom moeten wij van de overheid op een vaste plaats wonen terwijl we van oorsprong een zwervende diersoort zijn?
Oerinstincten kun je niet onderdrukken!
Hoewel er socialistische en dromerige lichtpuntjes in onze wereld leven die denken dat we de leeuwen met de juiste therapie samen met schapen en geiten gras kunnen laten eten!
Toch is afgunst niet altijd vanzelfsprekend. Ik denk dat afgunst in de ontwikkelde samenleving meer voorkomt. Het is voor veel mensen onlogisch dat personen die het zelf moeilijk hebben zich nog om anderen bekommeren. Toch is dit de werkelijkheid! Hier hebben heel veel mensen weinig bezit en dat weinige wordt niet verspild maar gedeeld. In Nederland is dat wel anders, er wordt veel verspild en weinig gedeeld. Hoe kun je het vernietigen van groenten en fruit, het zogenaamde doordraaien op de veilingen, rechtvaardigen? Er liggen dode buren maanden in hun woning zonder dat het ook maar iemand in de omgeving opvalt. Rijkdom is subjectief en geluk is niet meetbaar.
Op ongeveer de helft van mijn wandeling wordt het tijd om wat te drinken. Het is al aardig warm en ik krijg dorst. Voor een klein winkeltje, wat eigenlijk niet eens zo genoemd mag worden, zit een oude man aan een motor te prutsen. Gezien de geringe hoeveelheid en de toestand van het gereedschap mag je het geen sleutelen noemen. Hij schreeuwt enkele zinnen in een vreemde taal, het zal wel Bicol zijn, en een klein vrouwenhoofd verschijnt achter de dunne tralies.
‘Een flesje koud drinkwater alstublieft?’
Ze buigt naar de koelkast en haalt een klein flesje drinkwater tevoorschijn: ‘Dertig Peso!’
Dertig Peso, € 0,50, voor een klein flesje drinkwater? Heb ik wat gemist? Ik haal alleen mijn muntgeld uit mijn broekzak en begin in mijn hand en buiten haar blikveld demonstratief de glimmende muntjes te tellen. Ik neem mijn tijd en voel dat ze ongeduldig wordt en zich steeds ongemakkelijker gaat voelen. Ik bedank haar voor haar tijd en inspanning met de mededeling dat ik niet genoeg geld bij me heb.
De oude man naast de motor heeft zijn ogen geen moment van me afgewend. Nog voordat ik een stap achteruit heb kunnen zetten verdwijnt het flesje water weer in de koelkast en komt er een ander flesje, van hetzelfde merk, dezelfde inhoud en even koud drinkwater in de opening tussen de tralies tevoorschijn!
‘Twaalf Peso’, fluistert ze, alsof de oude man het niet mag horen.
De oude man kijkt nog steeds naar het tafereel en ik demonstratief tel twaalf muntjes van een Peso af en bedank de vrouw.
Mijn: ‘God bless you!’ moet haar vanbinnen pijn hebben gedaan. Een zonde, en dat is niet zo mooi. Dat moet komende zondag worden opgebiecht. Het is ook een voorbeeld hoe de ontwikkelde wereld langzaam doorsijpelt in deze wereld! Het systeem van dubbele prijzen zie je steeds vaker in Zuidoost-Azië. En onze leiders denken dat ze de mensheid helpen met het opdringen van hun democratische utopie! Er is geen enkel land in de wereld waar de door de Westerse wereld opgedrongen democratie een succes is geworden. Misschien is de democratie helemaal niet zo’n goed idee? Ik hou er in ieder geval niet van.
De laatste kilometers van mijn wandeling zijn op bekend terrein en ik moet haast iedereen die ik passeer begroeten met het ondertussen zeer bekende ‘Good Morning’.
De lange wandeling aan het einde van de ochtend was voldoende voor vandaag. Ik laat de late middagwandeling maar voor wat ze is. Lekker luieren en lezen op de veranda. Jazz radio van “Nick the Nightfly” op de achtergrond totdat het “Beer ‘O’Clock” is.
Drie grote literflessen “San Miguel Pale Pilsen” gaan mijn lichaamsvloeistoffen aanvullen die ik vandaag heb uitgezweet. Het bier koud houden bij temperaturen van meer dan dertig graden Celsius is een hele uitdaging. Vandaag heb ik besloten om te gaan experimenteren met een emmer vol met ijs. De koelkast in het huis ligt nog vol met de meegebrachte chocolade en kaas. Daarom is er maar weinig plaats voor die grote flessen bier. Het begin is veelbelovend. Het bier blijft goed koud maar het ijs smelt ook sneller dan ik had verwacht. Om zeven uur haal ik snel nog wat zakjes ijs bij Magna.
Het avondeten is een klassieker voor ons “Mungo”, genoemd naar de kleine groene boontjes die de basis vormen voor deze hartige soep die op rijst wordt gegeten. Jullie kennen die groene velletjes wel die je soms in de taugé vind? Nou, die taugé zijn gekiemde mungbonen. Het smaakt me uitstekend, en dat is niet elke avond het geval.
Terwijl de twee meiden binnen op het grote scherm een actiefilm kijken geniet ik op de veranda van mijn biertje en een paar afleveringen van oude Amerikaanse comedy's.
Ik besluit, tegen beter weten in, ook nog maar een fles “Red Horse Beer” (6,9%) te drinken. Na de eerste slok “Red Horse” glijden er gelukzalige gedachten door mijn hoofd. Ik moet me niet zoveel zorgen maken. Ik moet meer met de stroom mee gaan! Het gaat dit jaar gewoon helemaal weer goed komen.

Filippijnen: Oogsten

 
San Antonio (bij Mamsi), dinsdag 11 oktober 2022

Het is alweer een week geleden dat we uit Nederland zijn vertrokken. Het voelt hier in de Filipijnen nog steeds een beetje onwennig en ik besef steeds meer hoe de Covid-19 samenzwering de wereld voorgoed heeft veranderd. Niet verbeterd, dat besef ik ook! De wereld die we voor de “Corona” kenden komt voor de meesten mensen ook nooit meer terug. We zijn terecht gekomen in een slechte B-film waarin we zelf een hoofdrol spelen en die wordt geregisseerd door de overheid. Kijk nog maar eens goed hoe China de vrijheid van haar inwoners heeft beperkt en hoogstwaarschijnlijk nooit meer teruggeeft. In Hong Kong is de democratie in de kiem gesmoord, en op Taiwan kijkt men met argusogen naar de grote broer op het vasteland. Ook in Europa trekt de Europese Unie steeds meer de regie naar Brussel toe. Het is wachten op federale belastingen uit Brussel die uw portemonnee nog dunner gaan maken en waar u niets voor terug krijgt.
En het is juist die overheid, een samengeraapt zooitje van ambtenaren die nooit fysiek een steek hebben gewerkt, die we in leven moeten houden voor zaken die wij, het volk, ook zelf kunnen regelen voor veel minder kosten. Er zou marktwerking voor ambtenaren moeten komen! Dan staan er binnen de kortste keren een heel leger opvreters op straat! Of zou het bedrijfsleven geen taken van de overheid kunnen overnemen? Waarom wordt er elk jaar voor honderden miljoenen externe kennis ingekocht? Falende ambtenaren worden nooit ontslagen, die worden hoogstens weggepromoveerd!
Een overheid met een kabinet aan het hoofd die een excuus gaat maken voor de slavernij die ze gefaciliteerd zouden hebben en in 1863 alleen symbolisch in Suriname hebben afgeschaft. Slavernij? Moderne slavernij? Kijk eens goed om u heen en ook kritisch naar uw eigen situatie? Bent u en zijn de mensen om u heen echt vrij? Welke vrijheid hebben ze dan? De vrijheden toegestaan door de overheid? Dat is hetzelfde als in Noord-Korea, Afghanistan en Iran. Bent u vrij om morgen te stoppen met werken en uw eigen leven in te delen?

De afgelopen week heb ik me meer en meer gerealiseerd dat ons definitieve vertrek uit Nederland met grote snelheid dichterbij komt. Gelukkig bevinden wij ons in een situatie om te ontsnappen. De komende acht maanden zijn bepalend voor de rest van ons leven. Het gras aan de andere kant van de muur behoeft niet groener te zijn, wanneer het minder geel is dan is het ook al voldoende! Wanneer je kan leven met minder en tevreden bent met de gewone dingen van het leven kun je overal gelukkig zijn.
Nog maar een keer gekeken naar die heerlijke film: “Nomadland” Dan wordt je toch helemaal warm van binnen? Een vrij leven zonder ambtenaren die je vertellen wat je moet doen en wat je absoluut niet mag doen op straffe van een boete! Ambtenaren? Denk maar aan de kindertoeslagaffaire en Groningen? Ik heb zelf ook mijn portie gehad!
We zijn hier in de Filipijnen omringt door armoede maar er is nog steeds geluk en hoop. Mensen lachen, drinken, roken en dansen in een samenleving die door de rijke westerse landen als hartverscheurend wordt gezien. Maar er zijn op aarde voldoende mensen die medelijden hebben met de loonslaven in de westerse wereld. Opgesloten in een dwangbuis en onder het juk dat de zogenaamde democratisch gekozen overheid hun heeft opgelegd. Welke belasting door de overheid opgelegd is er recentelijk afgeschaft? Een nieuwe belasting heeft nog nooit een probleem opgelost!
Ook is er onder de arme mensen nog voldoende humor en liefde, dat maakt het leven dragelijk. Zoals dit kleine kunstwerkje langs de openbare weg gemaakt van een lege eierschaal.
De titel van dit verhaal is oogsten omdat ik een nieuw fenomeen heb gezien tijdens mijn dagelijkse wandelingen. Er worden overal in het dorp kleine moestuintjes aangelegd. Soms wordt er samengewerkt door een groep mensen uit het dorp en soms is het naast een klein huisje waar een groot gezin woont. Het is een interessante ontwikkeling omdat het eten van groente nagenoeg onbekend is in de Filipijnen. Groente is schreeuwend duur op de markt maar de groente zelf verbouwen kost natuurlijk maar een schijntje. De vulkanische grond is hier zo vruchtbaar dat wanneer je ’s avonds een bezemsteel in de grond steekt de bezemsteel de volgende ochtend bladeren heeft. We zijn hier omringt door kokospalmen, bananenstruiken en papajaplanten. Het fruit groeit hier letterlijk aan de bomen.
Naast het huis heeft de bananenstruik van mamsi een mooie tros bananen geproduceerd. En het is tijd om te oogsten. De tros heeft een grote afmeting dan mijn torso en ik verwacht dat het een kilo of tien aan bananen is.
Moeder en dochter hakken de struik in handzame trossen die een plaatsje onder de keukentafel krijgen om de bananen te laten rijpen. Wij kunnen onmogelijk met z’n drieën tien kilo bananen opeten!
De bananen worden verdeeld onder de familie, de buren en enkele mensen die het allemaal wat moeilijker hebben. Er zit hier nog een sociale kant aan de samenleving. In Nederlands regeert het individualisme en het egoïsme. Misschien zijn er mensen die het niet met mij eens zijn. Dat mag in een vrije wereld.
Die avond komt het laatste van de modderkrab met Chinese kool op tafel. Eten wordt hier nooit verspild of weggegooid. Elke dag staan er kliekjes van de vorige dag op tafel. Ik spoel het weg met een liter San Miguel bier. Het mag een kleine maaltijd lijken maar ik verbrand ook niet veel. Twee keer per dag vier kilometer wandelen. Wanneer het weer het toelaat denk ik erover om drie keer per dag die wandeling te gaan doen.

Ik eindig met een kleine anekdote: Aan het einde van mijn middagwandeling kwam een kleine oude kromme man mij tegemoet.
Ik heb hem tijdens mijn wandelingen al verschillende keren ’s morgens en ’s middags begroet met een ferme: ‘Good Morning en Good Afternoon.’
Hij stapt kordaat op mij af en zegt: ‘Happy Birthday’.
Vanzelfsprekend ben ik verbaasd maar ik begrijp ook op dat moment dat dat waarschijnlijk de enige Engelse woorden zijn die de oude man kent, en natuurlijk “Merry Christmas”.
Hij kijkt me met vragende ogen aan en ik zeg zachtjes: ‘Happy Birthday Good Afternoon’.
Met een glimlach van oor tot oor draait hij zich om en beent over een zandpad in de richting van een paar bamboe hutjes. Zo eenvoudig is het om geluk te verspreiden!

Filippijnen: Weekend

San Antonio (bij Mamsi), zondag 9 oktober 2022

We hebben ons eerste weekend in de Filipijnen alweer achter de rug en ik kan niets anders concluderen dat de warmte en vochtigheid snel wennen, net als het koude douchen bij 26 graden Celsius. Dat kan ik niet van het voedsel zeggen, het blijft wrikken en breken om het naar binnen te krijgen. Gelukkig smaakt het bier, “San Miguel” en “Red Horse” me wel goed!
Er is vandaag brood in de kast en het begin van de zaterdag voelt enigszins normaal aan. Gebakken eieren met Hollandse kaas en knakworsten die in Nederland volgens de wet als “Vegan” zouden mogen worden verkocht! Volgens mij zit er niets dierlijks in. Ik mis mijn witte bonen in tomatensaus. Niet te krijgen in Pilar, ik zou er tachtig kilometer, en zes uur, voor moeten reizen! En dan wil ik het niet eens over de prijs hebben, ze zouden er zomaar een klein vermogen voor vragen. Vier euro per blikje zou me niets verbazen.
Wat me wel verbaasd is hoe snel ik me weer heb aangepast aan het leven buiten Nederlandistan. De woorden van mijn psycholoog en sociaal-werkster komen tot leven in mijn dromen.
‘Wil je de wethouder Kees Zondag, en de rest van het roedel verveelde en jaloerse ambtenaren, van de gemeente Zaltbommel je laatste gelukkige jaren laten ontnemen of neem je je verlies en kies je voor jullie geluk?’
Mijn keuze is nu definitief gemaakt, het is de laatste mogelijkheid. Ik heb gekozen voor ons geluk en toekomst. Ik weet nu honderd procent zeker dat onze toekomst niet meer in Zaltbommel, Nederland en Europa ligt. Wat de toekomst ons gaat brengen is nog niet geheel duidelijk maar het bord “Te Koop” voor het raam van ons appartement aan de Omhoeken zie ik steeds vaker in mijn dromen. Er liggen nog drie mogelijkheden voor onze toekomst op tafel. Ik hoop een antwoord op de eerste mogelijkheid binnen enkele weken, in ieder geval voordat we naar Balibago vertrekken. Daarna schakel ik over naar plan B.
Terug naar het derde wereld land waar we nu zijn.
Zoals vanaf de eerste dag begin ik mijn dag weer met de wandeling naar de brug, elke dag wandel ik met andere ogen. Je went snel aan de aanblik van armoede en je begrijpt ook steeds beter waarom er honderdtwintig duizend vluchtelingen per jaar naar Nederland komen.
Hoeveel mensen zouden Nederland voorgoed achter zich laten in de wetenschap dat er een land is waar je elke maand zesduizend euro en een huis krijgt zonder ervoor te werken? Een poging om de taal te leren is voldoende. Dat is een harde werkelijkheid, zouden je kinderen een andere taal kunnen leren? In dit huis woont een katholiek gezin met drie kinderen, zouden die ook niet graag naar Nederland willen?
Eigenlijk is er maar een ding ziek in Nederland, en dat is “BELASTING”. We worden met z’n allen dood belast en uitgeknepen door de overheden, van Den Haag tot het waterschap, en allemaal onder het credo: ‘we geven het terug aan jullie!’ Nou, dat is de grootste leugen die er is! Wij krijgen minder dan de helft terug, een sigaar uit eigen doos, omdat we een kolossaal ambtenaren apparaat, inclusief de gepensioneerde ambtenaren, in leven moeten houden. Een apparaat dat ongetwijfeld ook nuttig werk doet maar daar huren ze dure externe medewerkers voor in. En denk eens aan de riante wachtgelden voor de hoge ambtenaren in Den Haag die zelf ontslag nemen en vergelijk die met de werkeloosheid regeling voor werknemers die worden ontslagen?
Wanneer ik terug kom van mijn wandeling zijn de dames aan het badderen en opmaken omdat er op zaterdagavond een groot feest in Pilar is wegend de verkiezing van de burgemeester. Zo werkt dat hier, de democratie werkt door tot in de haarvaten van het ambtenaren apparaat. Stemmen worden gekocht door de rijken maar is dat slechter dan het “Oude makkers krentenbrood” om je vrienden en collega’s tot aan hun riante pensioen in de baantjes carrousel te laten meedraaien?
Ik neem afscheid en heb het huisje de hele avond voor mezelf. Drie ijskoude literflessen bier en wat snacks. Ik kom de avond wel door!
Om drie uur heb ik de poort voor de dames geopend die meteen hun bed opzoeken.


De twee meiden liggen op zondagochtend nog als zombies in bed wanneer ik aan mijn ochtendwandeling begin. En dat terwijl ze vandaag nog een belangrijke missie hebben, ze gaan namelijk een bed kopen voor de logeerkamer in Legazpi. Om half negen op zondagochtend, meer dood dan levend, stappen ze deur uit voor een lange reis naar Daraga en Legazpi.
Mamsi drukt me, voordat ze vertrekken, nog even met de neus op mijn verantwoordelijkheden: ‘Er komt vandaag een man krab brengen. Die krabben moeten direct in de koelkast!’
Niet bepaald hogere wiskunde dus ik laat duidelijk weten dat dat me wel gaat lukken. Ik ben een beetje opgelucht wanneer ze eindelijk vertrekken. Ik heb het huis en de veranda voor mezelf vandaag. Lekker rustig lezen, ik ben al aan mijn tweede boek begonnen, en muziek luisteren. TV-programma’s kijken lukt me nog steeds niet. Ik kan mijn gedachten er niet bij houden.
Op deze ochtend moet ik noodgedwongen mijn eigen ontbijt op tafel zetten maar dat gaat me nog steeds gemakkelijk af. Ik heb me voorgenomen om in de toekomst niet meer te koken, maar hiervoor maak ik een uitzondering.
De dag kabbelt rustig voort en de man met de krabben verschijnt aan de poort. Hij is nog verbaasder dan ik. Hij brabbelt wat onverstaanbaar Engels maar ik begrijp waar het om gaat. Een stevige plastic tas vol met levende dikke vette modderkrab. Dat wordt smullen vanavond!
Om twee ’s uur middags verschijnen de dames, geheel onverwacht op dit vroege tijdstip, weer aan de poort met het nieuwe metalen bed bovenop een tricycle. Het blijft een indrukwekkend gezicht wat ze allemaal op die kleine driewielers kunnen vervoeren. Ik wil de chauffeur en zijn bijrijder wel helpen met sjouwen maar mijn linker schouder laat het nog niet toe. Eenmaal binnen gaat de verpakking er af en krijg ik direct het bevel dat ik het bed meteen in elkaar moet zetten.
Ik bekijk het product van de Chinese nijverheid met kritische ogen. Het is een mooi stevig metalen bed waar de termieten, die ze hier “witte mieren” noemen, hun kaken niet in kunnen zetten. De afwerking laat wat te wensen over, maar toch. Hoewel het gehele bed uit slechts zes metalen onderdelen bestaat krijgen de Chinezen het toch nog voor elkaar om de passing van de boorgaten tussen enkele onderdelen twijfelachtig te maken. Het ontbreken van gereedschap in het huisje van Mamsi maakt het er ook niet gemakkelijker op. Er is alleen een hamer en een grote kruisschroevendraaier. We monteren, en demonteren, de verschillende onderdelen totdat we een aanvaardbare constructie hebben die ook nog eens stevig genoeg is om Lyka en mij te dragen.
Opgemaakt ziet het bed er uitnodigend uit en ik weet zeker dat ik morgenochtend gemakkelijker uit bed kan komen dan vanochtend. Met een slechte schouder opstaan van een matras op de vloer is een hele toer voor een man van twee en zestig!
Lang blijft het bed niet leeg! De dames zijn nog steeds aangeslagen van het grote feest van gisterenavond en zoeken meteen hun bedjes op. Ik ben technisch gezien niet alleen in het huisje maar zo voelt het wel. Ik ga verder met de ontspannende middag in mijn boek en een oor aan de rode JBL-Go3. Oude en nieuwe muziek, rock en jazz wisselen elkaar af totdat moeder en dochter weer onder de levenden zijn teruggekeerd.
Na de middagwandeling geniet ik weer van mijn biertje en het dagelijks videogesprek met mijn broer Gerrit en mijn schoonzuster Elly. De heerlijke zoete geur van gekookte modderkrab slingert zich door het huisje. Er staat ook een pannetje groente op de warmhoudplaat want zonder groente weiger ik rijst te eten. Het klinkt raar maar groente op je bordje in de Filipijnen is niet vanzelfsprekend. Ze eten hier gewoon heel weinig groenten. Heeft het met de prijs of de cultuur te maken? Ik weet het niet, het is wel wennen voor een boer van de Hollandse klei.
‘Aan tafel!’, klinkt het vanuit het huisje. Ik sluit de deksel van mijn MacBook Air en verhuis alle elektronica van de veranda naar binnen. Dat kun je hier niet buiten laten staan want bijna iedereen kan een gelegenheidsdief worden. Je moet de kat niet op het spek binden of de kat de melk laten beschermen.
De modderkrab en de groente smaken me uitstekend. Na het eten zoek ik mijn vaste plekje op de veranda weer op en de dames gaan zich vermaken met een actiefilm die ik voor ze op een USB-stick heb gezet. Ik sip van mijn biertje en staar om me heen in de duisternis. Het is opvallend rustig vergeleken met enkele jaren geleden.
Het weekend is teneinde en morgen begint mijn eerste volledige week in het vissersdorp. Er is hier helemaal niets te doen maar ik verveel me gelukkig tot nu toe nog niet. Twee keer per dag wandelen en twee keer per week boodschappen doen met Mamsi zijn mijn belangrijkste en meest opwindende bezigheden.
Het eten is tot nu redelijk tot goed, maar dat zal vanaf nu wel langzaam slechter worden, ik ben er aan gewend en accepteer het zonder te mokken. In Balibago is het allemaal anders. Hoewel ik geen idee heb wat er voor restaurants zijn verdwenen en bijgekomen. In het algemeen kan ik daar goed eten en dat maakt je verblijf een stuk aangenamer.