Nederland: Op weg naar huis 2

In het vliegtuig, woensdag 21 maart 2018


Dan kunnen we eindelijk naar de gate en is deze reis nu werkelijk op haar einde! We hoeven niet lang te wachten voordat we aan boort van de Boeing 777-200 van Turkish Airlines mogen. En hoe krijg ik het in hemelsnaam voor elkaar? Van de twee stoelen die ik tijdens het online inchecken heb gekozen werkt mijn beeldscherm niet! Niet dat ik niet zonder kan maar ik vind het wel leuk om af en toe te kijken waar we ons bevinden. Lang duurt dit probleem niet! Nog voordat de deuren van het vliegtuig dicht zijn ben ik al twee rijen naar achteren opgeschoven en heb me op de middelste stoel gevestigd.
Van links en rechts kijken andere passagiers jaloers en soms een beetje kwaad naar me. Ik kan in hun ogen lezen dat ze dezelfde gedachten hebben gekoesterd maar dat ik ze voor ben geweest.
‘To all passengers, the doors have been closed!’, spreekt de kapitein door de luidsprekers van het vliegtuig.
Dat is voor Lyka het teken dat ze zich bij mij op de rij moet voegen. En daar gaan we! De wielen verlaten de grond van de Filippijnen en wij zitten beiden aan het gangpad met een lege stoel tussen ons in. Twaalf uur en vijf en twintig minuten moeten we zitten totdat we in Istanbul landen.
Voor diegene die nog nooit zo’n lange vlucht hebben meegemaakt is het haast niet voor te stellen hoe dit voelt. Ik kan proberen dit uit te leggen maar dat is haast onmogelijk. Laat ik het maar zo zeggen: Je probeert alles om de tijd te vergeten en zoveel mogelijk te slapen!
Voor mezelf betekend dat rode wijn en een boek op mijn ereader. Voor Lyka betekend dat een paar films en voor weer een ander een slaaptablet. Dat laatste heb ik vroeger ook gedaan maar dat was me slecht bevallen dus kies ik tegenwoordig voor een paar rode wijntjes. Bier is al sinds een ver verleden op de bon!

Wat nog het meest breekt zijn de maaltijden! De eerste, kip in citroensaus, uit de keuken in de Filippijnen is goed te pruimen en met een volle maag zoekt Lyka haar plaats op de twee stoelen. Het duurt niet lang en ze ligt als een roosje met haar hoofd in mijn schoot te slapen. Zelf neem ik nog maar een wijntje en sla een virtuele pagina van mijn eboek om.
En dan schrik je plotseling wakker van de turbulentie! Een snelle blik op het beeldscherm in de stoel voor me en ik zie dat we al boven India zijn aangekomen. Hier rammelen de vliegtuigen bijna altijd! De atmosfeer boven de grenzen tussen water en landmassa’s zijn heel vaak de plaatsen waar turbulentie ontstaat. We hebben nog een flink eind te gaan dus gaan de ogen weer dicht en probeer ik weer wat te slapen.
Op dit moment tijdens de vlucht heb je met drie verschillende tijdzone’s te maken en ik kies de meest onschuldige om nog maar een wijntje te bestellen. Mijn horloge staat al op Amsterdam tijd dus dat hou ik dan maar aan! Lyka kijkt voor een moment op en is verbaasd dat ik weer aan de rode wijn zit.
‘Kan nog net!’, fluister ik, ‘het is in Nederland pas half vier ’s nachts!’, terwijl de rest van het vliegtuig, op een uitzondering na, in diepe slaap is.

De lichten in de cabine gaan aan in een simulatie van de zonsopkomst. De kleur van het licht veranderd langzaam van een dieprood naar het daglicht. Dat schijnt goed voor het humeur van veel passagiers te zijn? Mij maakt het weinig uit, snel naar het toilet en aan tafel voor het ontbijt. Omelet met kaas en bijbehorende etenswaren! Het smaakt mij in ieder geval prima en ik zie hoe de passagier aan de andere zijde van het gangpad het onaangebroken kuipje roomboter in haar handtas laat verdwijnen. En dan is daar eindelijk Istanbul!
Vermoeid, verdoofd en uitgeblust slenteren we door de terminal van het “Istanbul Atatürk” naar de volgende gate. De dertien uur zitten hebben hun tol geëist en we zijn er nog niet! Buiten komt de regen met bakken uit de hemel, dikke Turkse druppels slaan tegen de glazen wanden van de terminal. De andere passagiers van vlucht TK1523 naar Düsseldorf zijn gehuld in dikke winterkleding. Ik moet wel zijn opgevallen in mijn iconische korte broek en rode fleece!
De drukte is enorm en ik heb voor het eerst geen zin om in de rij te gaan staan voor een beker koffie. En dat terwijl mijn lichaam nu ook om een vloeistof zeurt. Een vriendelijke man herkend mijn lijdensweg en bied me een flesje water aan. Na enkele slokken voel ik me al een stuk beter.
Het vliegtuig is tot de rand toe gevuld en dat komt het comfort van de laatste drie en half uur in de lucht niet ten goede! Maar hèt moet en je hebt geen andere optie, klagen heeft geen zin en dus moet je jezelf er maar overheen zetten! Nu vallen de ogen automatisch dicht, we vallen ten prooi aan de èchte vermoeidheid van een hele dag op reis te zijn geweest.

Een vriendelijk klopje op de schouder van een Vlaams-Turkse stewardess en daar is het tweede ontbijt van deze reis. Het vliegtuig schokt en schud zo erg dat een scherpe foto niet eens mogelijk is! Het eten smaakt nog wel en wordt met een automatisme naar binnen gewerkt. Mijn lichaam vraagt om brandstof! De Egyptenaar naast me raakt zijn ontbijt niet aan, misschien is hij bang dat het niet Halal is? Of hij is bang?

Boven de balkan wordt ik nog eens er aan herinnerd dat de lente in Europa nog niet is gearriveerd. Misschien hadden we beter twee weken later moeten terugkomen? Daar is het nu te laat voor. De met sneeuw en ijs bedekte vlaktes van Servië maken me ook een beetje warm van binnen. Ik moet eerlijk zijn dat ik voorlopig wel weer genoeg heb van die tropische temperaturen. Laten we hopen dat de lente snel in Nederland arriveert?
‘Goedemorgen Düsseldorf!’
We zijn er! Alleen is onze chauffeur nog onderweg. Niet dat het wat uitmaakt want we hebben de hele dag de tijd. In verband met de aanvallende slaperigheid kies ik ervoor om naar buiten te gaan. Een ijzige wind snijd tussen de grijze gebouwen van de luchthaven door. Ik heb het niet koud maar het is ook niet aangenaam en het wachten duurt langer dan we hebben gehoopt.
En daar is eindelijk de verlossende Peugeot van Jantje! In een flitsende actie, terwijl we worden gepasseerd door toeterende auto’s, gaan de koffers en rugzakken naar binnen en zijn we onderweg in de warmte van de kleine auto. Nog een uurtje rijden en dan zit deze reis er ook weer op!

De volgende avonturen zijn hopelijk weer met onze oude camper!

Nederland: Op weg naar huis

In het vliegtuig, woensdag 21 maart 2018

En dan zit je zo maar op je laatste dag aan het zwembad in Balibago. Hoe lang je op reis gaat maakt eigenlijk heel weinig uit, je komt altijd op de laatste dag uit. De laatste dag die een einde maakt aan je laatste avontuur. Je kan alleen maar hopen dat er weer een volgende reis komt! Dat is niet meer vanzelfsprekend wanneer je tegen de zestig jaar loopt. Zo’n laatste dag is voor mij ook altijd een heel moeilijke dag. Ik heb nu eenmaal een hekel aan wachten en hoe je het ook wend of keert we zitten de hele dag te wachten op ons vertrek. Er gieren veel gedachten door mijn hoofd en het inpakken gaat altijd moeilijker dan verwacht.

We hebben tot half vijf in de middag wanneer de taxi is geboekt dus we kunnen, of in ieder geval proberen, te genieten van de laatste momenten van onze reis. Het Australian ontbijt smaakt in ieder geval prima. Een van die ongeschreven regels voor de dag van vertrek is dat je niet meer gaat experimenteren met je voedsel. Het laatste dat je wil is met een lastige diarree dertien uur in een vliegtuig zitten.

Ook op deze laatste dag duik ik rond de klok van tien nog een keer in het zwembad. Ik zou me niet kunnen voorstellen hoe het hier zou zijn zonder een zwembad tot je beschikking. Het wordt hier in de Filippijnen nu wel heel erg warm, het is haast eind maart en dan wachten ze ook hier weer op het verkoelende regenseizoen. En ook hier weet niemand wanneer het zal komen.
Vier oudere heren van Japanse afkomst en wonende op Hawaii komen nog snel even afscheid nemen voordat ze vertrekken. Ik heb in de afgelopen tien dagen veel met ze gesproken en af en toe ook wel mee gelachen. Ze zijn in ieder geval nog sterk genoeg want het kwam regelmatig voor dat ze niet alleen naar hun kamer gingen.
Ik begin nog maar aan een boek en geniet van de zon en de rust aan het zwembad. Het is ’s morgens meestal heel rustig! Mijn drie en twintigste boek sinds we in de Filippijnen zijn gearriveerd, dat is voor mij een ongeëvenaard aantal. Misschien begin ik vannacht in het vliegtuig nog wel aan mijn vier en twintigste boek? Ik kan alleen maar blij zijn dat er veel van mijn stress is verdwenen en dat ik me heerlijk rustig voel. Ik hoop dat dat in het gehaaste Nederland niet veranderd.

Met mijn ogen dicht lig ik naast het zwembad en laat stukjes van de afgelopen periode in mijn herinneringen passeren. Zoals altijd is het een aaneengeregen ketting van hoogte en dieptepunten. Gelukkig slijten die dieptepunten geleidelijk weer weg en blijven er alleen maar mooie herinneringen en mooie verhalen over. Drie en zestig publicaties is best nog wel goed te noemen! Maar wanneer daar maar negentien verhalen bij zitten die over de Filippijnen gaan dan kun je ook begrijpen dat het hier voor mij niets is. Ik heb het al vaker gezegd en zal het aan een ieder die het wil horen herhalen: Ik vindt de Filippijnen helemaal niets! Voor hetzelfde geld kun naar veel mooiere en betere bestemmingen in Azië met zon, zand en heel veel lekker eten.

Toch hebben we alweer plannen gemaakt om hier in 2020 weer een paar weken naar toe te gaan. Niet zo heel lang want onze harten liggen toch wel in Thailand en Maleisië. Zeker nu de infrastructuur en het vervoer zoveel beter is geworden. Er is misschien wat van de romantiek van het reizen in Thailand verloren gegaan maar er zijn veel goede zaken voor terug gekomen!
De extra uren die we voor de kamer hebben betaald geven je toch wel extra comfortabel afscheid. Nog even rustig douchen, op je gemak inpakken en nog een broodje van de gouden bogen. We wachten tot het laatste moment om onze koffers in het vershoudfolie te wikkelen. Ik moet er nog steeds om lachen wanneer we zelf staan te wikkelen! Op de luchthaven kost deze gein (bescherming) nu minimaal achttien euro. Wij zijn klaar voor vier en een halve euro! Van het verschil kan ik later op de luchthaven nog een lekker biertje drinken! Dan hebben we nog twee uur te doden voordat de taxi komt.
Precies op tijd verdwijnen onze koffers en rugzakken achter in de grote Japanse terreinwagen. Dit is de laatste jaren ook enorm veranderd! De oude, honderd keer opgelapte, kleine Japanners zijn vervangen door goede, en veilige, grote auto’s. De taxi branche is hier nog voor negentig procent illegaal maar daardoor niet minder goed dan in Europa. De veiligheid hier is dat je hotel voor betrouwbaar vervoer zorgt, de prijs is uiteindelijk hetzelfde.
In de taxi zit ik alweer voor te genieten van wat er hoogstwaarschijnlijk komen gaat. Onze camper, hoe zou het daarmee zijn? Zal hij meteen starten? Ik heb er nog wel wat werk aan maar dat komt wel goed. Een eerste korte reis hebben we al gepland. Een paar korte wandelingen bij Oosterbeek. Zodra het weer een beetje meezit gaan we een weekend op pad!
Buiten rollen de Filippijnen en later Manila aan ons voorbij. Een derde wereldland! Ik onderdruk mijn gevoelens over de asielzoekers in Nederland. Aan het einde van de NLEx (North Luzon Expressway) gaat de vierbaans autosnelweg in Manila over in een brede straat. Het plannen van de infrastructuur staat hier nog in de kinderschoenen. Over kinderschoenen gesproken, hier zie ik ook weer de eerste straatkinderen die zonder schoenen, op blote voeten, tussen het drukke verkeer laveren om wat geld te verdienen om elke dag weer te overleven. Van alles en nog wat wordt er aangeboden! Van flessen (onbetrouwbaar) drinkwater tot oplaadapparatuur voor mobiele telefoons. De afkomst van deze goederen laat zich raden.
Er wordt ook gebedeld. De chauffeur waarschuwt ons meteen om vooral de ramen niet te openen. Overvallen zijn niet vreemd hier dus het is veiliger om de ramen gesloten te houden. Stapvoets kruipen we door de smalle straten van Manila. Af en toe kiest de chauffeur voor een sluiproute door steegjes en straatjes waar ik overdag nog niet zou durven te lopen. Ik ontwijk oogcontact met de arme bewoners die op straat zitten. Het is niet dat ik me schaam dat wij het veel beter hebben. Het is meer het gevoel dat de rest van de wereld ontkent dat er meer plaatsen zijn dan het midden-oosten waar de mensen oorlog en ellende kennen.
En dan zijn we eindelijk op de NAIA (Ninoy Aquino International Airport) bij terminal 1. ‘KOFFIE? KOFFIE?’, schreeuwt mijn lichaam.
‘WINKELEN? WINKELEN?’, schreeuwt Lyka’s geest.
Met een dampende kop koffie voor mijn neus verdwijnt Lyka in de golvende mensenmassa van de luchthaven. Een mens moet altijd goed opletten met de prijzen op een luchthaven. Ze adverteren wel met “Tax-Free” maar het zal niet de eerste keer zijn dat het product in Nederland in de winkel veel goedkoper is. Ook wordt er gemanipuleerd met verschillende inhoudshoeveelheden! Dan kunnen de meesten reizigers er helemaal geen touw meer aan vastknopen. Het blijkt namelijk voor veel mensen moeilijk de prijs per liter te berekenen.
Op weg naar de luchthaven restaurants had ik al opgemerkt dat de prijs voor een liter Franse Cognac hier aan de hoge kant is. Dus ik weet haast zeker dat er niets word gekocht. En inderdaad, de prijzen liggen veel hoger dan in Nederland! We moeten wel zeker zijn dus worden alle prijzen door Lyka op het internet gecontroleerd.

Filippijnen: SM City Clark Mall

Angeles City (Walkabout Hotel (poolside 1), maandag 12 maart 2018

Het mag als een vreemde titel klinken maar voor de bezoekers van Angeles City, Balibago, is dit winkelcentrum een hoofd attractie waar de meesten haast dagelijks te vinden zijn. Voor mij begint een normale dag in Angeles City rond zeven uur ’s morgens. Nadat ik de wekker heb uitgezet, en naar het toilet ben geweest, kleed ik me aan om om de hoek bij de gouden bogen mijn eerste koffie, soms vergezeld met een broodje ei, van de dag te halen. Hoe vroeg het ook lijkt de tricycle chauffeurs en de bedelaars vallen meteen aan om het beste van de dag te maken.
In de McDo is het op dit vroege tijdstip al aardig druk en het valt me na enkele dagen ook op dat dezelfde buitenlanders altijd aan dezelfde tafel op dezelfde zitplaats het zelfde ontbijt zitten te nuttigen en dezelfde engelstalige krant zitten te lezen. Voordat je aan de counter kan bestellen zijn er al een half dozijn “Goodmorning’s” heen en weer gevlogen. Zelf doe ik daar net zo hard aan mee! Ik hou nu eenmaal van regelmaat in mijn leven en des te ouder ik wordt des te meer regelmaat ik nodig lijk te hebben.
De ene keer neem ik ook gelijk voor Lyka en mezelf het ontbijt mee maar meestal blijft het bij koffie de eerste keer dat ik de gouden bogen bezoek. De bedelaars zijn op de terugweg altijd lastiger dan op de heenweg! Nu gaan ze akelig in de weg staan en raken je met hun vieze handen aan of botsen tegen je op. Ik heb niets tegen bedelaars wanneer ze langs de kant van de weg zitten, maar ik geef nooit een cent. Niemand wordt als bedelaar geboren, bedelaars worden gemaakt door mensen die geld geven om hun eigen slechte geweten te sussen! Tijdens mijn reizen door de armste landen van zuidoost-Azië heb ik heel wat bedelaars gezien maar ook veel hardwerkende hele arme mensen. Die laatste groep kan wel op mijn sympathie rekenen. Maar deze groep, is vaak te trots om een aalmoes te accepteren! Zij zijn geen bedelaars, zij werken voor hun geld.

Nadat we de ochtend aan het zwembad hebben doorgebracht gaan we zo net na het middaguur richting het grote winkelcentrum. In de weekenden, maar vooral op de zondag, slaan we het bezoek meestal over. Het is er dan gewoon veel te druk. Er zijn bij de populaire, goedkopere, fast-food restaurants geen zitplaatsen te bemachtigen.
Maar op de andere dagen slenteren we net als de anderen door de enorme gekoelde galerijen. Altijd met een lange omweg omdat het gewoonweg plezierig is om een beetje in de etalages en naar de passerende mensen te kijken. Alle soorten en maten lopen aan je voorbij. Bij de ene haal je je wenkbrauw op en de ander tovert een glimlach op je gezicht. Mensen kijken is nu eenmaal een leuke en boeiende bezigheid, ook in de Filippijnen

Nadat we onze lunch bij een van onze favoriete restaurants hebben genuttigd, we hebben er meer dan een handvol dus we hebben keuze genoeg en het gaat nooit vervelen, zoeken we een plaatsje bij de McDo waar Lyle en zijn vrouw haast elke dag al een tafeltje gereserveerd hebben.
Daar genieten we van de koelte van het winkelcentrum en de goede vers gezette koffie van McDonald’s. Tweede grote beker koffie is gratis voor ouden van dagen! Ze rekenen mij ook tot de oude van dagen omdat ik een mooie witte kop met haar heb! Soms genieten we ook nog van een ijsje maar dat komt niet al te vaak voor omdat ik toch wel een beetje op mijn gewicht en diabetes wil letten. Vrienden komen en vrienden gaan. De gesprekken gaan over van alles en nog wat maar meestal wordt ik toch wel gevraagd om iets over Europa en met name over Nederland te vertellen. Wat moesten ze lachen over de honderd dollar boete wanneer je de eendjes gaat voeren met je kleinkind in Amsterdam! Ze denken dat we gek zijn geworden in Nederland.
Zo tegen een uur of drie verlaten we dan weer de koelte en slenteren door de zware warme middaglucht terug naar ons hotel. “Fields Avenue” ook wel “Walking Street” genaamd maakt zich klaar voor de avond. De laatste bestellingen kratten bier, net als grote plastic zakken gevuld met ijs, worden nog snel afgeleverd om het de klanten naar de zin te maken.

Een “Mama San” (hoerenbazin) geeft als een voetbaltrainer de laatste instructies aan het team danseressen dat zich om haar heen heeft verzameld. De danseressen zijn, op een heel enkele uitzondering na, altijd lid van een team. De “Mama San” houd de meisjes goed in de gaten! Ze beheert de identiteit bewijzen en de gezondheidsverklaringen van de dokter na de, door de regering verplichte, controles op geslachtsziektes en geelzucht. Hier wordt niets aan het toeval overgelaten! De show moet doorgaan omdat er veel arme families in de provincie op vertrouwen dat er ook deze week weer geld om te eten komt.
Elke bar heeft twee maar meestal drie teams aan het werk die elkaar afwisselen om te dansen en te animeren. Ik vraag me af of ze niet alleen lief en leed delen, waarschijnlijk zullen ze ook de inkomsten wel op een bepaalde manier verdelen. Een team van tien danseressen moet tenslotte ook zeer gevarieerd zijn. Dikke en dunne, lelijke en mooie danseressen door elkaar. Wanneer niemand met een buitenlander vertrekt is het niet goed voor de zaken. Wanneer ze allemaal met een buitenlander vertrekken is het podium leeg en dan blijft er niemand drinken. Hier moet er dus echt op de gulden middenweg worden gereden!
Twee danseressen delen een vuurrode lippenstift voordat ze naar binnen gaan om op het podium te gaan dansen. Het is al gezellig druk met een gemêleerd gezelschap op straat. Opvallend veel ladyboys zijn er al vroeg bij, normaal gesproken zijn juist zij de schepselen van de nacht. Ik moet er om lachen. Hoeveel bier moet je gedronken hebben om hier een vrouw in te zien?

Aan het zwembad wacht ik het vallen van de duisternis af. Het is heerlijk weer en het koude bier smaakt me goed. Dat we een tafeltje hebben gekregen van de onderhoudsman Willy maakt ons verblijf nog beter. Na enkele biertjes wordt het tijd voor het avondeten en ver hoeven we niet te gaan. We eten vanavond gewoon in het hotel.
Nu wil ik niet zover gaan dat het een geweldig restaurant is maar de meeste gerechten zijn van een accepteerbare kwaliteit. Mijn anderhalve lunch van vandaag, ik heb Lyka’s bord vanmiddag ook leeg gegeten en daardoor zit ik nog steeds vol. Lyka neemt haar kans en besteld een Filippijns gerecht waarvan ik gelijk de naam alweer ben vergeten. Iets met kip in een soep en veel groenten die niet wordt gegeten maar wel de smaak heeft afgegeven. De geur is vreemd en niet aantrekkelijk, maar dat heb je in Azië wel vaker.
Het is vandaag maandag dus er wordt niet teveel gedronken en we gaan vroeg nog bed! Een beetje regelmaat kan geen kwaad.

Filippijnen: Eten!

Angeles City (Walkabout Hotel (poolside 1), vrijdag 9 maart 2018

Het is pas de tweede ochtend dat we hier samen wakker worden. Toch kan ik het al goed merken. Ik ben niet depressief of moe meer en mijn heupen doen geen pijn wanneer ik uit bed stap. Het is pas zeven uur en mijn lichaam schreeuwt om voedsel. Een gevoel dat ik de afgelopen twee weken niet heb gekend. Lyka slaapt nog rustig door terwijl ik me aankleed en me gereed maak om naar de McDo te lopen om een grote koffie te halen. Voor slechts 44 peso (€ 0,68) krijg ik zelfs twee grote koffie, de tweede is namelijk gratis op vertoon van je kassabon en de lege beker! Zo heeft recyclen ook voor mij zin!
Op het terras voor onze kamer geniet ik van de opkomende zon en de rust die hier ’s morgens rond het zwembad hangt. Negentig procent van de gasten ligt nog te slapen na een avond stappen en een halve nacht ketsen. Het gerochel van Lyka, als een Chinese zeeman, kondigt haar ontwaken aan. Een slechte gewoonte vind ik zelf maar helemaal geaccepteerd in de Filippijnen. Hier is het gewoon de luchtwegen reinigen. Ze moet nog even wakker worden en de ochtendrituelen op het internet uitvoeren. Dat geeft mij nog voldoende tijd om die tweede, gratis, beker koffie bij de gouden bogen op te halen. Terwijl ik op de “free refill for senior citizens” sta te wachten denk ik voor een moment aan de Nescafé bij de McDonald’s in Thailand en vraag me af. Hoe dom kan een hoge bestuurder van zo’n enorm groot bedrijf zijn?

Terug aan de rand van het zwembad is het tijd om te bestellen en het wordt een oude bekende favoriet. Het “Aussie Breakfast” wordt besteld en we weten nu al dat het niet de enige keer tijdens dit verblijf zal zijn. Ik geniet en mijn lichaam sterkt met elke hap aan. Vanaf onze aankomst hebben we van het eten genoten. Gelukkig hoeven we niet meer te lijden. Tenminste, Lyka moet op dieet in Nederland dus zullen onze lunches na terugkomst een stuk somberder zijn.
Zwemmen, afdrogen, opdrogen, lezen, zwemmen, afdrogen, opdrogen, lezen, zwemmen, afdrogen, opdrogen en lezen. Zo vervliegt de tijd. Er is geen haast en er is geen stress, alleen genieten van de welverdiende vakantie. Rond half een gaan we richting de “SM City Clark”, een enorm winkelcentrum met veel winkels en evenveel restaurants. De keuze is enorm.

We hoeven niet lang na te denken over wat onze lunch zal zijn. We hebben hier samen onderweg over gesproken en lang naar uitgekeken. Het wordt de Bibimbap van “Seoul Bibimbap”. Met extra varkensvlees zitten we samen voor nog geen vijf euro te eten. Voor diegene die niet weten hoe het werkt: De bovenste foto is hoe het wordt geserveerd en de onderste hoe je het moet eten. Je schept zelf alles op je gloeiend hete gietijzeren bord door elkaar.
Na de lunch zoek ik mijn vrienden op om samen een kop koffie te drinken in de koelte van het winkelcentrum. Buiten is het ondertussen drukkend warm geworden en er hangt onweer in de lucht. Om eerlijk te zijn kun je hier elke middag onweer verwachten. Hoge temperaturen plus een hoge luchtvochtigheidsgraad geeft bij elkaar opgeteld een stevig onweer.

Nog voor de eerste druppels vallen zitten we weer samen aan het stille zwembad. We zijn de enige die er vanmiddag gebruik van maken. De meeste hotelgasten zitten al in de girly bars te genieten van de happy hour prijzen of ze liggen nog op hun kamer te wachten totdat de lichtjes van “Fields Avenue” weer aan gaan.
Om vijf uur komt de serveerster mijn eerste biertje van de dag brengen. Ik heb er niet om gevraagd maar ze weet dat ik begin met bier drinken zodra het happy hour om vijf uur is begonnen. De kleine flesjes zijn nog een beetje onwennig en ik moet bij elke slok nadenken dat ik kleine slokjes neem. Het boek “De Cock en de dansende dood” van Appie Baantjer zuigt me het verhaal in en ik wil weten wie de moordenaar is. Het is niet gemakkelijk om het eboek neer te leggen wanneer Lyka bij me aan tafel komt zitten. Het is ondertussen al donker en het happy hour is ten einde.
We verkassen naar de voorkant van het hotel waar we samen gezellig een biertje drinken en bespreken waar we deze avond willen gaan eten. Het gesprek duurt niet lang en de keuze valt op het “Yi San” Koreaans Restaurant tegenover ons hotel. Helaas is het er op deze vrijdagavond erg druk, er staan zeker dertig klanten buiten te wachten totdat ze aan de beurt zijn.
We kijken elkaar aan en zeggen in koor: ‘Ergens anders eten?’
Dat ergens anders is niet veel verder weg. Het Koreaanse “Manchoo Kutsar“ Restaurant is een stuk luxueuzer dan het Yi San maar het is er ook een stuk rustiger.

Nadat we besteld hebben komen de verrassingen op tafel! De porties zijn veel groter dan we gewend zijn. Mijn aardappel noedels zijn gewoonweg hemels. De bijgerechten zijn ook heel goed en ook Lyka’s pittige varkensvlees op rijst is niet te versmaden! De gefrituurde mandu maken de heerlijke maaltijd compleet. De grootste verrassing moet eigenlijk nog komen! Wanneer de rekening wordt gepresenteerd kan ik mijn ogen niet geloven. De hele maaltijd inclusief twee biertjes kost ons slechts 950 peso (€ 14,95).
We zitten bomvol en zijn een beetje slaperig geworden van al dat eten. Het mag dan wel vrijdag zijn maar ik heb na het eten geen zin meer om op stap te gaan. Aan het zwembad, met een koud biertje binnen handbereik, duik ik weer in mijn boek. Ik ben benieuwd hoe het verhaal met Inspecteur de Cock afloopt en wie de moordenaar nu werkelijk is. Zodra de moord is opgelost zoek ik mijn bed op waar Lyka al ligt te slapen. Het is een paar minuten over half tien. Dat lijkt vroeg, maar morgen om zeven uur zit ik weer aan het zwembad.
In bed denk ik nog enkele minuten na over de heerlijkheden die ik vandaag heb genuttigd en de heerlijkheden die ik de komende dagen waarschijnlijk nog ga nuttigen. Wat is reizen zonder lekker eten? Afzien! Dat afzien valt dan wel weer te dragen wanneer je zeker weet dat aan het einde van je avonturen heerlijk eten en koude bieren op je wachten.

Filippijnen: Vakantie!

Angeles City (Walkabout Hotel (poolside 1), woensdag 7 maart 2018

Wanneer om zeven uur de wekker in mijn oude iPhone 4S afloopt voel ik me een stuk slechter dan ik had kunnen hopen. Het ontbreken van enig vast voedsel van betekenis op mijn laatste dag in de provincie van de Filippijnen heeft haar tol geëist en ik ben een lichamelijk wrak. Ook geestelijk ben ik na al die maanden van mentaal misbruik niet echt gezond meer. Maar vandaag zijn we eindelijk verlost en dat is de gedachte die me deze laatste dag op de been houd.
Eerst maar een kop koffie en dan inpakken. Van Lyka hoef ik, zoals gewoonlijk, niet veel hulp te verwachten. Zij heeft haar eigen agenda met haar eigen prioriteiten. Het inpakken gaat een stuk langzamer dan ik had verwacht. Ik probeer voor deze korte verplaatsing naar Angeles City de kleine koffer in de grote te vervoeren. Aan gewicht blijft het dan wel hetzelfde maar we hebben een koffer minder om mee te zeulen.
Wanneer ik de puzzel eindelijk heb opgelost komen er nog meer spullen tevoorschijn die ook mee moeten. En daar ben ik niet zo blij mee! De grote koffer gaat weer open en de kleine koffer gaat er weer uit. Ik gooi de spullen in het gapende gat dat de kleine koffer heeft achter gelaten en sluit de grote koffer weer. Zo, klaar is Kees! Nog een tweede kop koffie.
Door alle opschudding, en de lage bloedsuikerspiegel, is mijn humeur tot onder het vriespunt gedaald. Korzelig als ik kan zijn snauw ik alles en iedereen af die te dicht bij me in de buurt komt. Ook dat gedrag draagt niet bij aan een herinnering van een  waardig afscheid. Het afgesproken tijdstip van vertrek komt steeds dichterbij en ik heb nog steeds niets gegeten. Zodra ik om tien voor negen klaar ben met het inpakken hoef ik ook niets meer te eten. Ik heb mijn buik helemaal vol van deze situatie en ik wil zo snel als mogelijk vertrekken.
We horen Felice al in de verte toeteren als teken dat hij elk moment voor de deur van het kleine huisje zal arriveren. Mamsi begint zachtjes te huilen. Ik kijk het met erbarmen aan en vraag me af waarom, ze gaat weer slechtere tijden tegemoet wanneer wij zijn vertrokken, of heeft ze spijt dat ze ons niet zo goed heeft verzorgt als ze had kunnen doen? We zullen het antwoord hoogstwaarschijnlijk nooit weten. De drie koffers en de twee rugzakken verdwijnen achter in de kleine terreinwagen en we omhelzen elkaar voor de laatste keer als afscheid. Het valt me op dat Lyka niet heel erg emotioneel is, zoals ik al dacht te voelen lijkt het voor haar ook een verlossing. We zwaaien uit het raam van de auto en zonder achterom te kijken verlaten we San Antonio. Het zal nu wel een lange tijd duren voordat we hier weer terug zullen komen.
Het vizier is alleen nog naar voren gericht en vanaf nu hebben we nog twee weken vakantie in de Filippijnen! Tijdens de lange rit naar Legazpi besef ik dat er hier in de buurt in de laatste zeven jaar weinig tot niets is verandert. Veel mensen leven nog steeds langs de weg in bamboe hutten bedenkt met palmbladeren. Hier en daar staat er wel een onafgewerkt stenen huis maar ik vraag me af of die ooit zullen worden afgebouwd. De Filippijnen gaan dan misschien als land wel voorwaarts in de een en twintigste eeuw maar voor veel mensen gaat die vooruitgang veel te langzaam en komen de normaalste zaken in het leven veel te laat. Velen zitten vanavond achter een groot bord rijst met verder helemaal niets! Het stemt me een beetje treurig. Zodra we op de hoofdweg komen veranderd ook het beeld langs de weg. De bebouwing wordt moderner en het is goed te zien dat er door de rijken stevig wordt geïnvesteerd in de toekomst. Dat investeren zal de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter maken.
Om tien voor tien staan we dan al voor de incheck balie van “Cebu Pacific”, het vliegtuig van tien uur is nog niet eens vertrokken en er is enige paniek achter de balie dat wij nog met het gereedstaande vliegtuig mee moeten. De bagage is al in het vliegtuig geladen en bij het aanschouwen van onze drie koffers komt er een manager in hoge snelheid op ons af. Ik stel hem meteen gerust dat wij van de tien over twee vlucht zijn.

De 37 kilogram bagage valt binnen de vooraf gekochte 40 kg en nog voor tien uur zitten we op een stoel naar elkaar in een lege vertrekhal te kijken. De pech van gisteren in combinatie met de hulp van Elma en Felice geeft ons ruim vier uur te wachten tot ons vertrek met het vliegtuig naar Manila! En dat is een hele zit zonder enig vertier. Ik maak eerst nog maar een foto van de Mayon vulkaan!
Ik haal mijn Kobo ereader tevoorschijn en de eerste anderhalf uur vliegen om. Er is een last van me afgevallen, de door Lyka gekochte club sandwich smaakt me, ondanks de vreemde samenstelling, prima. Er begint weer suiker door mijn bloedbaan te stromen en ik ga me steeds beter voelen. Mijn humeur klaart nog verder op en de tijd verstrijkt zonder dat ik me ook maar een moment verveel.

Helaas is het vliegtuig een half uur vertraagt en die laatste dertig minuten wachten kruipen langzaam voorbij, zeker wanneer er dan ook nog eens ruim de tijd wordt genomen om de passagiers aan boord te laten gaan. Tijdens de korte vlucht denk ik nog eens vluchtig aan wat me allemaal in de afgelopen maanden is overkomen. Het is water onder de brug, het is gebeurd en voorbij, gedane zaken nemen geen keer!
Gelukkig staat de taxichauffeur op de afgesproken plaats op ons te wachten. We laten er in ieder geval geen gras over groeien en binnen tien minuten zitten we in de auto die nog wel even bij een Mac-Drive naar binnen moet. We hebben weer trek en delen een dubbele cheeseburger met elkaar. Ik heb vandaag al meer vast voedsel binnen gekregen dan de afgelopen drie dagen bij elkaar!
Het duurt een dik uur voordat we Manila hebben verlaten. Manila, een vreemde maar interessante wereldstad waar heel rijk en heel arm naast elkaar leven. Op een rotonde naast een moderne torenflat bivakkeert een gezin op smoezelige matrassen en de kinderen kruipen rond in hun blote kont. Zij hebben niets, en zullen waarschijnlijk ook niets tijdens hun leven krijgen. Zij zijn veroordeeld tot een leven vol met armoede. Heel anders dan de vluchtelingen die dagelijks over zee naar Europa komen!

In het “Walkabout Hotel” wordt ik met mijn voornaam begroet en de gereserveerde kamer is klaar om betrokken te worden. Bij het zien van het zwembad krijg ik een nog grote vakantiegevoel. Toch is er ook nog een klein probleem. Mijn lichaam is een beetje van slag en ik heb weer eens geen trek om te eten, ook niet na een paar biertjes. Lyka begrijpt het gelukkig en slaat de avondmaaltijd ook over. We komen tot overstemming om wanneer ik later weer op de kamer terug kom er misschien nog een keer bij de gouden bogen wat te eten wordt gehaald.

Angeles City, de een houdt er van de ander heeft er een hekel aan. Voor mij, geen van beiden, ik observeer en geniet van het geboden schouwspel. Ik heb geen mening meer over hoop, want daar is het hier vol mee, “HOOP”. Mijn oude bar is verhuisd naar de buren en blijkt nu een schoonheidssalon te zijn die ook flesjes bier verkoopt. Voor € 0,95 zit ik aan een ijskoude te genieten van de optocht die onafgebroken langs me heen trekt.

Filippijnen: Pech!

San Antonio (Pilar) Mamsi House, dinsdag 6 maart 2018

Dat was vanmiddag nog even een zware tegenvaller! Gelukkig heb ik altijd nog een plan B èn een plan C achter de hand. Wat is er gebeurd? Krijg ik om drie uur ’s middags te horen dat onze taxi heeft afgezegd wegens een technisch mankement aan het voertuig. Het zou best mogelijk kunnen zijn want de oude Toyota bus was al niet in een beste technische staat, maar ik heb toch mijn bedenkingen. Ik laat de onverwachte mededeling maar voor wat het is en hou mijn bedenkingen voor me. Het is nu belangrijker om zo snel als mogelijk voor morgenvroeg vervoer naar de kleine luchthaven van Legazpi te regelen.
Mijn eerste, en beste, optie is vragen of mijn Italiaanse vriend Felice ons kan brengen. Hij is de enige persoon in het dorp die we kennen met een auto. Dat moet dan wel snel gebeuren, dus moet ik meteen op pad naar zijn huis aan de andere kant van het dorp. De zon brand op mijn lichaam en dat is vandaag zelfs onaangenaam te noemen. Het zweet loopt uit mijn poriën en mijn shirt kleeft aan mijn lichaam terwijl ik door “Dog Shit Alley” loop. Ik heb de hoofdstraat van San Antonio zo genoemd omdat hier ’s morgens heel erg veel hondenstront op straat ligt en de geur in het beton van de straat is getrokken. Vooral na een regenbui is het hier niet te harden! Het is maar een paar kilometer maar de laatste kilometer is over het strand van San Antonio. Het zand schept in mijn sandalen terwijl ik op het strand van alles moet ontwijken. Hondendrollen, touwen waarmee de vissersboten verankert liggen aan het strand, Halve bomen en plastic, heel veel plastic in tientallen verschillende vormen. Visnetten, flesjes, touwen, plastic zakken, drijvers en lege jerrycans.

Dat vele plastic langs de vloedlijn zet me aan het denken over de (symbool) milieupolitiek in Nederland. Hoewel ik me heb voorgenomen om niet meer over politiek, landelijk of lokaal, te praten kan ik mijn onvrede over dit onderwerp niet meer verstoppen!

Statiegeld op blikjes en kleine flesjes.

Nadat de lokale overheden haast alle prullenbakken in de steden hebben weggesaneerd wegens vandalisme en de te hoge personeelskosten voor het periodiek legen heeft een fenomeen de kop op gestoken genaamd “Zwerfvuil”. Ik ben daar persoonlijk erg bekend mee omdat er in de binnenstad van Zaltbommel veel zwerfvuil is wegens het verkeerde afvalbeleid van de Gemeente en de AVRI, namelijk de ondergrondse container. Maar dat is weer een ander onderwerp waarin de gemeente heeft gefaald.
Dat zwerfvuil zou volgens de kenners veel minder worden wanneer er statiegeld op blikjes en kleine plastic flesjes zou worden geheven. Dus niet de producent betaald voor het opruimen van het zwerfafval maar de consument! En dat is in principe fout. De gemeente Zaltbommel heeft zich met veel trommelgeroffel ook aangesloten bij de “Statiegeldalliantie” terwijl het blik niet eens word gerecycled in de gemeente Zaltbommel! Dat moet gewoon bij het restafval. Het zou een kleine moeite zijn om ze in dezelfde zakken als het gescheiden plastic af te voeren. Het scheiden van plastic en metaal is namelijk geen hogere wetenschap.
Wanneer de heren, dames en genderneutralen in Den Haag ballen, tieten of niets in de broek of bustehouder zouden hebben dan zouden ze de verkoop van drinkwater in plastic flessen of kartonnen pakken in zijn geheel moeten verbieden in Nederland! Ons drinkwater uit de kraan is van uitstekende kwaliteit en relatief goedkoop. Denk eens aan al die brandstof voor het vervoer van gewoon water? Denk eens aan al die verpakkingsmaterialen die worden bespaard en niet meer in het milieu terecht komen? Daar valt pas profijt voor het milieu te behalen!
Als tegenprestatie zouden er overal in Nederland gratis vulpunten voor drinkwater moeten komen waar de milieu bewuste inwoners van ons land hun eigen herbruikbare fles die jaren kan worden gebruikt kunnen vullen. Dat is een win/win situatie voor Nederland en het milieu. Niet voor de frisdrank fabrikanten, dus vraag uzelf maar af wat er nu voor de Haagse politiek belangrijker is: Het milieu, uw portemonnee of de fabrikanten met hun winsten op de verkoop van gewoon drinkwater?
Een simpelere, gezondere en goedkopere oplossing is om verplicht met elke klas van de lagere scholen in de gemeente een keer per week te gaan wandelen en zwerfvuil op te ruimen. Weer of geen weer! Ze leren zo over hun omgeving, het milieu en krijgen ook nog eens wat frisse lucht binnen. We creëren daarmee de eerste generatie Nederlanders die het vuil niet zomaar op straat knikkert! Zo hebben ze dat in het schone Singapore ook aangeleerd.
En voor al die simpele groene zielen die over de plastic soep in de oceanen praten: Ik kan me moeilijk voorstellen dat statiegeld voor zestien miljoen Nederlanders enige invloed zal hebben over het afval gedrag van 395 miljoen Aziaten (Maleisië, Indonesië en de Filippijnen te samen). Die blijven gewoon alles waar ze vanaf moeten in de zee om hun heen gooien en luisteren met verbazing naar wat jullie willen bereiken. Het gaat gewoon om de poen, het is toch gewoon een verkapte belasting.
De opmerking: ‘Je moet toch ergens beginnen!’, is nog dommer dan dom en wanneer je dat niet beseft moet je uit je ivoren toren komen en/of uit de politiek stappen want je hebt geen enkel idee wat er in de wereld buiten jouw bubbel allemaal gebeurd! Want laat me duidelijk zijn: Het door ons gesorteerde plastic moet ook weer worden gesorteerd voordat het kan worden hergebruikt! Er zitten teveel soorten plastic door elkaar. Ons plastic dat onder de noemer recycling gescheiden wordt aangeboden aan de afvalverwerker wordt vaak verkocht als brandstof voor elektriciteitscentrales, hoe vreemd is dat? Wij scheiden en betalen en zij verkopen het gescheiden afval door om meer winst te behalen!

Zo, dat ben ik ook weer kwijt! Bij Felice is het zo geregeld, hij zal ons morgenvroeg naar de luchthaven brengen. Om dat te vieren wordt er een stuk “Grana Padano”, een harde Italiaanse kaas van koemelk, aangesneden en die wordt weggespoeld met een grote fles ijskoud San Miguel bier. Het is heerlijk vertoeven achter zijn huis in de schaduw van het paviljoen met het rieten dak. Het gesprek gaat half in het engels en half in het Italiaans. Af en toe grijpen we naar het woordenboek omdat we het woord beiden niet begrijpen of kunnen uitleggen. Een heerlijk einde aan deze middag.
Mijn laatste avondmaaltijd met de familie in het dorp is helaas een vloeibare. Door een handvol vreemde beslissingen eindigt de dag voor het gezin met bier en chips, en dat terwijl de koelkast nog vol ligt met vlees en groenten. Spelletjes op de telefoon en tablet hebben de voorkeur. Ik heb ook geen zin meer om te koken dus laat ik het de laatste avondmaaltijd ook maar voor wat het is. Boven de eethoek hangt een poster van “het laatste avondmaal” waarop een gebed om JC en God te danken voor wat er op tafel is gekomen. Dat maakt mijn laatste avondmaal extra bitter!
Om een uur of tien zoek ik hier in de provincie voor de laatste keer mijn bed op. De plaat schuimplastic is nu zo plat dat ik het gevoel heb dat ik op de lattenbodem slaap. Morgen heb ik weer pijnlijke heupen zoals gewoonlijk.

Mijn tijd in de provincie zit er in ieder geval op en ik denk dat ik hier nooit meer zal komen. Hoewel nooit meer een hele lange tijd is. Morgen gaan we naar de bewoonde wereld voor een heerlijke afsluiting van deze reis. Twee weken in Angeles City, een zwembad, redelijk internet, lekker eten en koude biertjes!

Filippijnen: Afscheid

San Antonio (Pilar) Mamsi House, maandag 5 maart 2018

De laatste dertien dagen vallen me veel moeilijker dan ik ooit had kunnen hopen. Na de eerste dag in de provincie zijn mijn batterijen alweer helemaal leeg. Het lange nutteloze nietsdoen gaat pijn doen. Het slechte weer, met veel regen, en met teveel mensen zonder enige privacy op een kluitje wonen valt me moeilijk. De luide non-stop spelende radio van de buurman wordt overstemd door het geluid van de tv. Vreemde onaangename kinderlijke stemmetjes van het Cartoon Network.
Het lijkt wel hoe ouder ik wordt des te meer ik op mezelf wil zijn. Het internet is slechter dan ooit en mijn enige vlucht is mijn Kobo Glo. De Cock, met Cee-Oo-Cee-Kaa, Inspecteur van In, met een Duvel binnen handbereik, en de altijd norse Harry Bosch trekken me door de ogenschijnlijke eindeloze dagen. Helaas vallen mijn ogen na een half uur vaak bijna dicht en dat moet ik wel voorkomen. Anders kan ik ’s nachts niet slapen.
In het schemerlicht van mijn beeldscherm, met een literfles koud bier binnen handbereik, schrijf ik wat er in me op komt. Die gedachten verweef ik later samen tot wat jullie nu zitten te lezen. Een op zich onsamenhangend verhaal van vlagen van verlichtende gedachten en depressieve ideeën.
Foto’s maken is ook heel erg dun geworden, ik ga niet met mijn camera lopen slepen wanneer ik van te voren al weet dat ik geen inspiratie in mijn omgeving kan vinden. Er is hier zo weinig te zien of te doen dat een mens wel gek moet worden. De wetenschap dat over enkele weken heel Europa te bezoeken is houdt me nog op de been en maakt me niet compleet gek. De kleinste dingen en zaken lijken me steeds meer dierbaar.

Toch ligt er soms tijdens mijn gebruikelijk middagwandeling naar de brug genaamd “Dawitan” (veerman), een ontsnapping die me even met mezelf laat zijn en ik weer rechtlijnig kan denken, een plaatje langs de weg! Een waterbuffel, Karbouw of je het enorme beest ook wil noemen.
Wat nog het meeste opvalt en verbaasd is dat mijn appetijt weer geheel is verdwenen. Ik heb hier in de provincie gewoon geen zin om te eten. Zelfs wanneer mijn lichaam pijn doet van de diabetes kom ik niet verder dan een snee slecht zoet wittebrood met een klein blikje sardines is tomatensaus. Het is zeker heel erg vreemd! Zodra ik mijn ogen open heb en mijn eerste kop koffie heb gedronken heb ik zin in een ontbijt van gebakken eieren. De ogen in mijn rug zijn na die maanden pijn gaan doen. Als hongerige wolven zitten ze te wachten dat ik wat te eten heb gemaakt.
Die luiheid is alleen maar toegenomen nu ook hier in deze armoedige omgeving de smartphone en de tablet haar intrede hebben gedaan. Ze zitten met z’n drieën spelletjes te spelen totdat het eten op tafel komt. Ze verwachtten ook nog dat ik ga koken! Ik lijk wat van de depressiviteit over het koken vanuit Nederland te hebben meegenomen die hier dan weer stevig is gegroeid. Ik heb zelfs geen zin meer om te koken! Laten we hopen dat die zin in Nederland weer snel terugkomt.
Ondertussen is in de Filippijnen ook de zomer gearriveerd met temperaturen tegen de dertig graden. Die dertig graden vallen nog wel mee maar de hoge luchtvochtigheidsgraad maakt het ondragelijk. De ventilator draait onafgebroken maar meer dan lucht verplaatsen doet het apparaat niet. De warme luchtstroom maakt me langzaam misselijk. Het lijkt alsof je in de warme luchtstroom van een haar föhn staat. De zon brandt onafgebroken op het donkergroene dak die op haar beurt de warmte, in de vorm van infrarood stralen, alles in het huis verwarmt. Een windvlaag jaagt een verkoelende wind door de openstaande ramen naar binnen. Helaas is het maar een vlaag en geen constante wind.
Nu het internet/spelletjes gebruik in het gezin is toegenomen is ook het eerste ongeluk door het gebruik een feit. Tijdens de sessie Facebook afgewisseld met Mahjong is er een zwerfhond naar binnen geslopen en die heeft de pan met het avondeten leeg gevreten! Jullie kunnen je wel voorstellen dat ik stond te bulderen van het lachen naast die twee beteuterde dames met de lege pan in de hand. Het ergste is nog dat ik mijn laatste makreel beschikbaar had gesteld. Ja Jan, heb je toch nog gelijk gekregen! Wat zal de familie mieren vanavond weer eens op tafel toveren?
Op de voorlaatste avond klaart mijn humeur op als het weer na een onweersbui. Morgen is het dan eindelijk de laatste dag en zit mijn verblijf in provincie er op. Terwijl ik laat op de avond naar de film “Wild Bill” op mijn MacBook kijk krijg ik zelfs trek om wat te eten. Ik stel het nog wat uit maar de trek wordt te groot en ik warm een grote knakworst op. Het hele huis ligt op een oor te slapen en ik rommel met een pan water in de keuken.
De knakworst smaakt me prima, dat is eigenlijk nog maar licht uitgedrukt, de knakworst is zelfs heerlijk, ook zonder tomatenketchup. Met een vol en behaaglijk gevoel leg ik mijn hoofd op het kussen. Nog slechts een dag! Een beetje lezen en afscheid nemen, een koffer alvast inpakken en de rest uitzoeken.

Ik had nog veel meer titels voor dit laatste verhaal uit de provincie in de Filippijnen in gedachten maar ik heb het toch maar bij “Afscheid” gehouden. “Groene vingers - deel 5” is ook een optie geweest. Maar hoe is het nu afgelopen met die groene plannen om ze te helpen met het verbouwen van gezonde groenten? Het is een complete mislukking geworden! Het enige dat er na al die weken nog overeind staat zijn twee potten met enkele chilipeper planten.

Er is op 12 januari een reactie op mijn verhaal gekomen:

Kees Marcelissen 12 januari 2018 om 11:41:00 CET

Ja, helaas. Goed verhaal, dit is de werkelijkheid in de 3e wereld. Qua groenten: mijn broer probeert in Gambia zelf groenten te kweken. Dat is uitzoeken wat in welk seizoen het doet. Een en ander doet het gewoon totaal niet. En wel alles totaal omheind met gaas en een dak erboven. En inderdaad: de 'lokale bevolking' (vriendin) eet het niet. Dat ze veel rijst eten, komt omdat rijst totaal niet vult.
Dat alles gedoemd is te mislukken, komt me ook bekend voor. Ik heb het 12 jaar lang in India geprobeerd en ook opgegeven. Kost kapitalen en je bereikt niks. Ik heb dus nou zelf kunnen ondervinden dat ontwikkelingshulp grotendeels weggegooid geld is. En ja, zodra ze gratis geld krijgen gaan ze zelf op hun achterwerk zitten. En ook daar: hoe arm ook, er staat wel een tv. En de godganse dag staat ie aan.
Enkel dat punt over geld naar huis sturen: ik ken diverse gezinnen op de Filippijnen die meerdere dochters in het buitenland hebben zitten. Die meisjes sturen dermate veel geld naar huis dat de familie kan leven in weelde, maar dan hebben ze te weinig geld om hier zelf een eigen huis te kunnen kopen met hun vriend. Ook in Thailand waar de dochters dan in Pattaya werken, hetzelfde beeld. Met 3-4 meisjes op 1 kamer moeten leven omdat de familie thuis zoveel (Te veel) geld wil hebben.