woensdag 26 maart 2014

Nederland: Even het afval uitlaten

Zaltbommel

Hoewel ik in het verleden weer eens gezworen heb dat ik me in de toekomst niet meer met politiek zou gaan bezighouden ben ik op mijn besluit terug gekomen. Dit is lokale politiek en dat ligt anders.

Eerst even drie speerpunten die hoog in het vaandel van de AVRI staan!

“Afval is slecht voor het milieu!”
“Afval is een probleem!”
“Afval is geld!”

Drie termen die ik ook regelmatig in het nieuws tegenkom wanneer het over afval gaat!

De hoeveelheid huishoudelijk afval is de laatste decennia enorm toegenomen! Althans wanneer ik de statistici moet geloven. Statistiek was 35 jaar geleden een mooi onderdeel van de wiskunde toen ik de HAVO doorsliep.
‘Statistiek kun je zo verdraaien dat het altijd in je voordeel werkt!’
Deze opmerking van een glimlachende wiskunde leraar is me altijd bijgebleven. Om twee simpele redenen. Ten eerste waren wiskunde leraren bijna altijd saaie nerds en als tweede   kwamen de statistieken bijna in elke aflevering van het NOS journaal voorbij om een of ander duur en onnodig door de sociaal democraten bedacht plan te ondersteunen.
Maar is de toename van het huishoudelijk afval de schuld van de consumenten of de producenten? Ik kom nog uit de tijd dat koekjes bij de Jamin, in de Boschstraat, uit een blik kwamen en verdwenen in papieren zakken, die door het opgenomen vet dat uit de roomboter spritsen was gelekt, een prima aanmaakmiddel voor de kolenkachel waren. Punt 1 bestond nog niet en de grijze stalen gegalvaniseerde vuilnisbak was je vijand. Alles wat daarin verdween was weggegooid geld. Etenswaren werden sowieso niet weggegooid want iedereen kon zich de oorlog met haar tekorten en distributiebonnen nog goed herinneren.
Pas later, in de tachtig en negentig van de vorige eeuw kwam de consumptie- en verspillingsmaatschappij pas goed op gang. De oude trouwe vuilnisbak die tientallen jaren dienst had gedaan werd te klein en te zwaar. Vuilnismannen waren geen torens van staal meer maar ongemotiveerde drop-outs die met een subsidie van de socialisten aan het werk werden gehouden. Geld verdienen en weer uitgeven voedde de economie als nooit tevoren. Bijna elk rijtjeshuis dat na de oorlog was gebouwd werd volgestouwd met onnodige producten die niets anders dan status opleverden en geld kostten. En dat moest ook weer worden afgevoerd! Dat zou een hele nieuwe industrie opleveren, vuil verwerken en recycling.

In Zaltbommel kwam jaren geleden de AVRI in beeld als het samenwerkingsverband van enkele gemeenten om huisvuil in de omgeving op te halen. Bedacht om geld te besparen! Een nobel streven dat in de laatste jaren, mede door een opkomende manager cultuur, is veranderd in een geldverslindend monster dat de service uit het oog is verloren en waar winstgevendheid nu bovenaan de lijst van doelstellingen staat.
Het laatste geesteskind van deze organisatie, die in mijn belevingswereld eigenlijk alleen maar kostendekkend zou moeten werken, is een project genaamd “Goed scheiden loont”. Een nobel streven dat door veel inwoners van de gemeente Zaltbommel een warm hart wordt toegedragen. Maar het lijkt alsof de AVRI denkt dat ze het zwarte garen zelf hebben uitgevonden!
Papier wordt al zo lang gescheiden opgehaald als er sportverenigingen zijn en hele roedels schoolkinderen met dikke pakken oud papier op de pakkendrager naar Lau van Bruchem fietsten omdat hij er enkele centen per kilo voor gaf , glas wordt ook al tientallen jaren bij de supermarkt op de straat of in de container gegooid, batterijen gaan in de doos voor het chemisch afval bij Expert Volume of de supermarkt, de kapotte wasmachine wordt door de leverancier van de nieuwe meegenomen en de inzameling van de kunststof containers, grijs en groen, blijven ongewijzigd. (Hoewel ik na een diepgaand onderzoek op de website van de AVRI niet heb kunnen achterhalen wanneer deze containers in de binnenstad van Zaltbommel worden opgehaald.)
Ondertussen is er een manager in de directiekamer van de AVRI opgestaan die met een, in zijn ogen tenminste, briljant idee kwam om de bewoners van het territorium van de milieumaffia genaamd AVRI te verrijken met een plastic zak om het plastic gescheiden op te halen. Niet met punt 1 in het achterhoofd, managers zijn dik betaalde mensen die door de bank genomen niets opleveren, maar met punt 3 als doelstelling om zijn eigen inkomen veilig te stellen en misschien zelfs wel een promotie af te dingen!

En wat lees ik op de website van de AVRI?

“Met de invoering van ‘Goed scheiden loont’ verwachten we 12,5 miljoen kilo per jaar extra waardevolle grondstoffen uit het afval te halen.”

Een dubbeltje per kilo? “€ 1.250.000,-”! Kassa!

Vol trots, en verblind door de opbrengsten van de verkoop van de gratis “waardevolle grondstoffen”, meld de AVRI begin maart 2014 dat het aantal zakken met plastic afval dat wordt opgehaald met de week stijgt en een enorm succes is waarvan het milieu uiteindelijk de grote winnaar is.
De grote winnaar is in werkelijkheid de AVRI die de bewoners een sigaar uit eigen doos heeft gepresenteerd en de consumenten die de rekening krijgen gepresenteerd.
Voor de duidelijkheid haal ik er maar eens zo’n gratis, bij de supermarkt te verkrijgen, verzamelzak bij. De kwaliteit van de verzamelzak is prima en het bindkoord bij de opening getuigt van denkwerk en visie.

Maar hoeveel van jullie hebben de gebruiksaanwijzing van deze zakken gelezen? Zeer weinig!

Er staat een grote opdruk op die zak wat er niet in mag:
Verpakkingen met inhoud (ook een klein beetje?)
Verpakkingen met chemisch afval, make-up verpakkingen, terpentine flessen, kitkokers (alsof we niet weten wat chemisch afval is, maar ook vreemd op zich omdat we de make-up op onze huis smeren. Chemisch afval op onze huid?)
Piepschuim, fastfood verpakkingen, vleesschaaltjes, verpakkingsvulmateriaal
Resten papier, karton of folie, afdekmaterialen, chipsverpakkingen, doordrukstrips van pillen of kaugom (zelfs de grootste idioot weet dat papier en karton bij het oud papier moet)
Kartonnen (drank)verpakkingen (inclusief een plaatje en ik moet toegeven dat ik dat wel een artikel vond dat ik niet meteen kon plaatsen in een afvalsoort)
Andere plastic producten en gebruiksvoorwerpen, tuinstoelen en speelgoed.

Voor mij een hoogst onduidelijke opsomming! Druk dan met grote letters af wat er wel in mag! Kijk maar eens om je heen en ga zitten nadenken wat er allemaal van plastic gemaakt is en of het wel òf niet in die plastic zak mag verdwijnen. Bij de eerste tekenen van een lichte hoofdpijn ben ik maar gestopt en tot de voorzichtige conclusie gekomen dat die opgehaalde zakken vol met plastic afval op geen enkele manier door een medewerker van de AVRI worden gecontroleerd.
Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en op de eerstvolgende dinsdagochtend liep ik eens door de binnenstad van Zaltbommel om te zien wat er allemaal in die doorzichtige zakken voor het plastic afval zat. Mijn vermoedens waren onmiddellijk bevestigd en ook mijn nieuwsgierigheid verder aangewakkerd. Niemand heeft de gebruiksaanwijzing voor de plastic ophaaldienst gelezen! En hoe zit het nu met die controle?

Maar er zit natuurlijk ook een adder onder het gras! Het idee was briljant en de financiële vooruitzichten prima. Omdat er na de directievergadering aan het einde van de werkweek ook nog een balletje op de uiterwaarden bij Kerkdriel moet worden geslagen en een hapje worden gegeten bij een bistro aan de haven van Zaltbommel verdronken de negatieve gevolgen van dit idee in enkele flessen goede wijn tijdens het diner.
Vervult met genoegdoening, licht aangeschoten en na een laatste blik op de grote lease-auto voor de deur vanuit de slaapkamer, glijd de succesvolle manager in zijn bed. Zijn werk zit er nu op. Het werk van de puinruimers en probleemoplossers kan beginnen.

Terug naar het huishoudelijk afval!

Een simpele opsomming van het scheiden van mijn huishoudelijk afval, papier en kleding, glas, chemisch, plastic, groente-, fruit- en tuinafval ofwel gft worden gescheiden afgevoerd. Maar wat schiet er dan nog over? Enkele blikjes? En die enkele blikjes worden nu elke dag, netjes verpakt in plastic tasjes, door honderden inwoners van Zaltbommel in de openbare afvalbakken gedeponeerd. En daar is niets op tegen. Er is geen enkele wet die verbied om afval in een afvalbak te gooien! Terwijl ik dit vanuit mijn toetsenbord op het beeldscherm laat verschijnen wordt mijn verbazing alleen nog maar groter.
‘Ik ga even de blikjes uitlaten schat!’, klinkt er door heel veel keukens in Zaltbommel.
Voor de € 1,20, die wordt uitgespaard door het niet in de ondergrondse container te storten, en die met elk tasje blikjes dat in de openbare afvalbak verdwijnt € 1,20 in je hand legt brengt bijvoorbeeld deze week bij de AH een gratis fles frisdrank, een zak snijbonen, een ons kibbeling, twee hamburgers, een pak broodbeleg, een emmer yoghurt en de keuze uit nog veel meer producten op! Gratis! En wie houdt daar nu niet van? We doen toch niets verkeerd? We gooien afval in de afvalbak!

Elke ochtend rijden de medewerkers van de gemeente door Zaltbommel om de overvolle afvalbakken te legen. Kostbare arbeid die straks weer door de consument betaald moet worden. Wij, als inwoners van Zaltbommel, moeten dat vanzelfsprekend gaan betalen. Misschien komt er wel weer een aparte tak van de AVRI met daarboven een nieuwe manager die dolblij is dat zijn collega manager zijn gedoemde plan heeft kunnen verkopen aan de directe.
Zo’n waardeloos plan zadelt ons op met hogere kosten en meer managers. Een plan zonder visie en gedoemd om een vroege dood te sterven. Maar het zal wel op zijn Fyraiaans worden opgelost.
Dat wil zeggen: Vasthouden tot aan het moment dat de laatste strohalm uit je handen is gegleden.
De ontslagen manager, die met een gouden handdruk en een prima wachtgeldregeling wordt afgeserveerd, kan een paar jaar op zijn lauweren rusten en lacht zich kapot over de domheid van onze leiders. De directeur en het bestuur van de AVRI moeten op hun beurt, om gezichtsverlies te voorkomen, weer op zoek naar meer geld om de winstgevendheid van de AVRI veilig te stellen. Dus wordt er een nieuwe manager aangesteld die een prima idee in zijn hoofd heeft! De cirkel is rond en de consument kan weer zijn, toch al haast lege, portemonnee trekken.

Alle verandering blijkt dus toch geen verbetering en boerenverstand werkt soms toch het best!

Hier ligt een duidelijke taak voor de net gekozen gemeenteraad van Zaltbommel. Besluitvaardigheid en visie! Kreten die ik de laatste weken vaak voorbij heb zien komen. Het blijft nu afwachten.

Ondertussen heeft de AVRI ook een soort paramilitaire politie opgericht die me sterk aan organisaties uit de jaren veertig van de vorige eeuw doen denken. Mislukkingen uit de samenleving die genot vinden in een uniform en macht over hun medemensen die vaak tot een lagere soort worden gedegradeerd. Een oude vrouw op de fiets voor de Jumbo bekeuren? Ik kan alleen maar van onbegrip met mijn hoofd schudden. Een ander voorbeeld van hun hoogst belangrijke taken:

In de komende weken wordt er op en rond scholengemeenschap De Lingeborgh in Geldermalsen extra aandacht besteed aan het probleem van zwerfafval. Avri gaat voorlichting geven aan leerlingen van de tweede klassen. Ook gaat er extra controle plaatsvinden op het verspreiden van zwerfafval door scholieren in Geldermalsen.
In eerste instantie krijgen leerlingen indien nodig een waarschuwing, maar later zullen ook boetes worden uitgedeeld wanneer geconstateerd wordt dat er afval op straat wordt gegooid. Boetes voor het veroorzaken van zwerfafval bedragen €65,- voor jongeren onder de 16 en maar liefst €130,- voor personen van 16 jaar en ouder. Dit geldt ook voor scholieren van de andere scholen in het voortgezet onderwijs in Geldermalsen. Leerlingen en ouders/verzorgers zijn door een brief of op andere wijze via de scholen op de hoogte gebracht van deze actie.

Zwerfafval wordt door veel mensen als een grote ergernis ervaren. Het ziet er slordig uit, leidt tot verloedering en geeft een onveilig gevoel. Ook is het ongezond voor mens en dier en zorgt het voor milieuverontreiniging. Helaas wordt er op de zogenaamde 'snoeproutes' van en naar het station en de winkels veel zwerfafval aangetroffen, zoals blikjes en snoepverpakkingen.

De gemeente Geldermalsen heeft Avri gevraagd de voorlichtings- en handhavingsactie te organiseren. De Lingeborgh werkt hier graag aan mee. Avri controleert ook of de snoeproutes in de komende weken schoner worden of niet.

De gemeente en Avri benadrukken tegenover leerlingen dat je goed bezig bent wanneer je beseft dat het belangrijk is dat iedereen meehelpt de eigen buurt, dorp en wereld schoon te houden. Gemeente en Avri hopen dat voorlichten en aanspreken voldoende effect heeft. Maar bij moedwillige vervuiling van de straat schrijven handhavers daadwerkelijk bonnen uit.

Misschien dat extra afvalbakken ook helpen? Maar dat brengt natuurlijk te weinig geld op want ook deze handhavers moeten betaald worden!

Tenslotte nog even dit: Afgelopen woensdag heb ik telefonisch contact met de AVRI gehad. De dame in kwestie liet me op geen enkel moment uitspreken en liep over van de vooroordelen en overtuiging van haar superioriteit als medewerker van de AVRI. Hoogst onbeschoft en klantonvriendelijk. Wanneer ik een keuze had om mijn eigen afvalbedrijf te kiezen zou ik direct zijn overgestapt.
Maar daar zit nu juist het probleem, we hebben geen keuze, wij zijn als schapen die elk jaar weer geschoren worden zonder dat we zelf iets van de winst van onze wol zien. We betalen voor de afvoer van de “waardevolle grondstoffen” en krijgen daar niets voor terug.
En dat terwijl het afvoeren van huisvuil alleen maar kostendekkend zou moeten zijn!

Net voordat ik dit publiceer krijg ik een email van de AVRI! Mijn vraag wordt onverwacht en ongevraagd in deze email beantwoord. Waarmee ik ook ondeskundigheid kan toevoegen aan de lijst van eigenschappen van de medewerker van de AVRI waarmee ik vanochtend heb gebeld!

Ik moest dit even kwijt!
Copyright/Disclaimer